علت به تاخیر افتادن پریود چیست؟
اکثر خانم ها هر ۲۸ روز پریود می شوند؛ این سیکل گاهی کوتاه تر و گاهی طولانی تر (از ۲۱ تا ۴۰ روز) می شود. برخی از زنان چرخه قاعدگی منظمی ندارند و پریود آن ها دیر و زود می شود، حتی ممکن است مدت زمان و شدت آن نیز هر بار متفاوت باشد؛ این بی نظمی و توقف عادت ماهانه دلایل متعددی دارد که در ادامه این مقاله به بررسی علت به تاخیر افتادن پریود می پردازیم.
علت به تاخیر افتادن پریود
1- بارداری
شایع ترین علت به تاخیر افتادن پریود، بارداری غیرمنتظره است اما این تنها دلیل نیست. گاهی اوقات روش های پیشگیری از بارداری به خوبی پیش نمی روند و منجر به بارداری می شوند؛ بنابراین اگر چرخه پریودتان به تاخیر افتاده است چند روز صبر کنید، در صورتی که بی نتیجه بود می توانید آزمایش بارداری را انجام دهید تا از باردار بودن یا نبودن خود مطمئن شوید.
2- اضطراب
استرس هورمون ها و سلامت بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به قاعدگی نامنظم می شود. سیستم پاسخ به استرس بدن در بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس قرار دارد؛ این بخش از مغز که مسئول تنظیم پریود است در شرایط استرس زا دچار مشکل می شود و موقتا تخمک گذاری را متوقف می کند. این عدم تخمک گذاری به نوبه خود می تواند پریود را به تاخیر بیندازد. با گذشت زمان، استرس می تواند منجر به بیماری یا افزایش و کاهش ناگهانی وزن شود که همه این ها می تواند بر سلامتی افراد تاثیر بگذارد.
سعی کنید با استراحت و تغذیه مناسب از استرس دوری کنید. ورزش منظم، مانند دویدن، شنا و یوگا می تواند به شما کمک کند تا آرامش بیشتری داشته باشید. تمرینات تنفسی نیز بسیار کمک کننده هستند.
3- تغییرات وزنی شدید
تغییرات شدید و ناگهانی وزن بدن می تواند بر زمان پریود تاثیر بگذارد. افزایش یا کاهش شدید چربی بدن منجر به عدم تعادل هورمون ها می شود و باعث تاخیر و توقف موقت پریود می شود. در واقع محدودیت شدید مقدار کالری مصرفی، تولید هورمون های مورد نیاز برای تخمک گذاری را متوقف می کند.
افرادی که دارای اختلالات خورد و خوراک مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی هستند نیز چرخه قاعدگی بی نظمی دارند. کاهش وزن بیش از حد می تواند باعث پریودهای نامنظم شود و حتی ممکن است چرخه قاعدگی را به طور کلی متوقف کند. برای رفع این مشکل باید به یک متخصص تغذیه مراجعه کرد تا شاخص توده بدنی را بررسی کند و در کاهش یا افزایش وزن اصولی به شما کمک کند. دریافت درمان برای اختلالات خوردن و رسیدن به نقطه ای که دوباره چربی بدن بهینه شود، چرخه قاعدگی را به روال عادی خود باز می گرداند.
همچنین بخوانید: راه های کاهش وزن خانگی در کمترین زمان
4- ورزش بیش از حد
فشاری که فعالیت های شدید بدنی بر بدن وارد می کند می تواند بر هورمون های قاعدگی تاثیر بگذارد. از دست دادن بیش از حد چربی بدن به دلیل انجام ورزش های شدید می تواند تخمک گذاری را متوقف کند و یکی دیگر از علت به تاخیر افتادن پریود است. اگر ورزش بیش از حد باعث توقف قاعدگی شده است، توصیه می کنیم که مدتی سطح فعالیت خود را کاهش دهید.
اگر ورزشکار حرفه ای هستید، از پزشک متخصص در این زمینه کمک بگیرید تا عملکرد خود را بدون ایجاد اختلال در قاعدگی حفظ کنید. معمولا زمانی که شدت تمرین کاهش و کالری دریافتی افزایش پیدا کند، پریود به حالت عادی باز می گردد.
5- قرص های ضد بارداری
اگر از قرص های ضد بارداری استفاده می کنید، ممکن است هر چند وقت یک بار پریود نامنظمی داشته باشید که این امر کاملا طبیعی است. برخی از روش های پیشگیری از بارداری مانند قرص های پروژسترون، تزریق های ضد بارداری و دستگاه داخل رحمی (IUD) نیز منجر به متوقف شدن پریود می شوند. با این حال، زمانی که استفاده از این نوع روش های پیشگیری از بارداری را متوقف کنید، پس از چند ماه با برگشت بدن به سطح هورمون اولیه، دوره‌های قاعدگی نیز به روال قبل برمی گردد.
همچنین بخوانید: آشنایی با شایع ترین انواع بدن درد در بارداری
6- یائسگی
یائسگی یک اتفاق طبیعی در زنان است که با بالا رفتن سن، معمولا بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق می افتد. میانگین سنی یک زن برای رسیدن به یائسگی ۵۱ سالگی است. با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون های استروژن بدن کاهش می یابد و تخمک گذاری نامنظم تر می شود و در نهایت پس از یائسگی، دوره های قاعدگی به طور کامل متوقف می شوند. با این حال، از هر ۱۰۰ زن، یک نفر قبل از سن ۴۰ سالگی دچار یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان می شود؛ در این شرایط تخمدان ها به مرور زمان از کار می افتند و تولید هورمون های جنسی از جمله استروژن متوقف می شود، زمانی که سطح استروژن به پایین ترین حد خود برسد، علائم یائسگی پدیدار می شوند.
سایر علائم یائسگی و نارسایی زودرس تخمدان عبارت است از:
- گرگرفتگی
- تعریق شبانه
- مشکلات خواب
- خشکی واژن
- مشکلات بارداری
- کاهش میل جنسی
- تغییرات خلقی
۷- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
PCOS وضعیتی است که باعث می شود بدن هورمون مردانه آندروژن بیشتری تولید کند و در نتیجه عدم تعادل این هورمون ها، کیست هایی روی تخمدان ها ایجاد می شود و وجود این کیست ها، تخمک گذاری را نامنظم می کند. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا پریودهایشان به تاخیر می افتد زیرا این افراد فولیکول های اضافی دارند که باعث می شود چرخه قاعدگیشان طولانی تر شود.
در طول یک سیکل معمولی قاعدگی، هر تخمدان تقریبا پنج فولیکول ایجاد می کند و این فولیکول ها برای تبدیل شدن به فولیکول غالبی که تخمک بالغ را در زمان تخمک گذاری آزاد می کند، با یکدیگر رقابت می کنند. در افراد مبتلا به PCOS این تخمک ها دیرتر آزاد می شوند و آزاد نشدن تخمک ها به معنی پریود نشدن است. PCOS بسیار شایع است و از هر ۱۰ زن یک نفر به آن مبتلا است. درمان PCOS در تسکین علائم تاثیر بسزایی دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشک می تواند با تجویز دارو به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند.
سایر علائم PCOS شامل موارد زیر می باشد:
- رشد موهای زائد در صورت و بدن
- ایجاد آکنه روی صورت و بدن
- ریزش یا نازک شدن موها
- افزایش وزن یا مشکل در کاهش وزن
- وجود لکه های تیره روی پوست، اغلب روی چین های گردن، کشاله ران و زیر سینه ها
- وجود لکه های پوستی زیر بغل یا گردن
- ناباروری
8- بیماری های مزمن
برخی از بیماری های مزمن، به ویژه بیماری سلیاک و دیابت نیز می توانند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند.
بیماری سلیاک یک بیماری خودایمنی است که دستگاه گوارش را درگیر می کند. مصرف گلوتن در افراد مبتلا به بیماری سلیاک، به روده کوچک آسیب وارد می کند و در صورتی که روده کوچک آسیب ببیند، توانایی بدن برای جذب مواد مغذی غذا مختل می شود. در نتیجه منجر به سوتغذیه می شود، بر تولید طبیعی هورمون ها تاثیر گذاشته و باعث بروز بی نظمی های چرخه قاعدگی و به تاخیر افتادن پریود می شود.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ نیز ممکن است در موارد نادری بی نظمی در چرخه های قاعدگی را تجربه کنند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سطح قند خون کنترل نشود؛ تغییرات در سطح قند خون با تغییرات هورمونی مرتبط است، بنابراین اگر دیابت کنترل نشود، چرخه پریود دچار بی نظمی می شود.
9- مشکلات تیروئید
تیروئید یک غده پروانه ای شکل در گردن است و هورمون هایی تولید می کند که به تنظیم بسیاری از فعالیت ها در بدن از جمله چرخه قاعدگی کمک می کند. این غده همچنین تنظیم کننده متابولیسم بدن است و می تواند سطح هورمون ها را تحت تاثیر قرار دهد. هم کم کاری و هم پرکاری تیروئید چرخه قاعدگی را درگیر می کند و باعث بی نظمی می شود اما معمولا پرکاری تیروئید علت به تاخیر افتادن پریود است. در شرایطی که مشکلات تیروئید وجود داشته باشد حتی ممکن است قاعدگی تا چند ماه متوقف شود. مشکلات تیروئید معمولا با دارو قابل درمان است و پس از درمان، قاعدگی به چرخه طبیعی خود باز می گردد.
سایر علائم مشکل تیروئید عبارتند از:
- تپش قلب
- تغییرات اشتها
- تغییرات وزن غیرقابل توضیح
- عصبی و مضطرب بودن
- لرزش خفیف دست
- خستگی
- تغییر در ظاهر موها
- مشکلات خواب
هم چنین بخوانید: علائم کم کاری تیروئید در زنان و مردان
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در برخی موارد بازگشت پریود نیاز به درمان دارد. اگر چرخه های قاعدگی نامنظمی دارید و یا پریود نمی شوید اما می دانید که باردار نیستید، بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید زیرا دلایل و شرایط زیادی وجود دارد که می تواند باعث بروز این مشکل شود. پزشک علت به تاخیر افتادن پریود را تشخیص می دهد و گزینه های درمانی مناسب با شرایط هر فرد را طرح ریزی می کند. همچنین می توانید تغییرات چرخه قاعدگی و سایر تغییرات سلامتی خود را ثبت کنید و به پزشک خود گزارش دهید تا به تشخیص دقیق تر مسئله شما کمک کنند.
در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید، لازم است که با پزشک خود مشورت کنید:
- خونریزی غیرعادی و شدید
- تب
- تهوع و استفراغ
- خونریزی که بیش از ۷ روز طول بکشد
- توقف پریود قبل از ۴۵ سالگی و ادامه خونریزی بعد از ۵۵ سالگی
- تغییر در بینایی
- ترشحات سینه یا تولید شیر
- خونریزی بعد از اینکه یائسه شده اید و حداقل یک سال است که پریود نشده اید
به این ترتیب، اگر بیش از یک دوره تاخیر در پریود داشتید و یا پریودتان با علائم جدید و غیرعادی همراه بود، بهتر است موضوع را با پزشک متخصص در میان بگذارید.
همچنین بخوانید: آیا آقایان هم پریود می شوند؟ چند روز طول میکشد؟
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
