انواع عفونت پوستی ، علل و راه درمان
عوامل مختلفی در ایجاد انواع عفونت پوستی مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها نقش دارند و علائم و درمان آن ها نیز به علتشان بستگی دارد. این عفونت ها می توانند از خفیف تا شدید متفاوت باشند و اکثر آن ها قابل درمان هستند. برای دانستن بیشتر در مورد عفونت های پوستی و این که در صورت ابتلا به آن باید چه کاری انجام داد، این مطلب می تواند به شما کمک کند.
ابتلا به عفونت های پوستی
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به دلایل زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های پوستی و عوارض ناشی از آن ها هستند:
- داشتن یک مشکل پزشکی مانند HIV، دیابت، گردش خون ضعیف یا سوتغذیه
- عوارض جانبی داروهایی مثل شیمی درمانی یا داروهای بیولوژیک
- سن بالا
- بالا بودن وزن و چین های پوستی ناشی از چاق بودن
داروهای بدون نسخه و درمان های خانگی اغلب می توانند عفونت های پوستی خفیف را درمان کنند اما سایر عفونت هایی که شدید هستند به مراقبت های پزشکی نیاز دارند.
انواع عفونت پوستی
در ادامه به چند نوع از شایع ترین عفونت های پوستی می پردازیم:
1- عفونت های باکتریایی پوست
زمانی که باکتری ها از یک منبع بیرونی، از طریق فولیکول مو یا بعد از زخم، وارد پوست می شوند، عفونت های باکتریایی اتفاق می افتند. به عنوان مثال، سیاه زخم یکی از انواع باکتری هایی است که از طریق محیط وارد بدن می شوند و یا باکتری های استافیلوکوک و استرپتوکوک روی پوست قرار می گیرند و فقط در شرایط خاصی تبدیل به عفونت پوستی می شوند.
یکی از بیماری های پوستی ناشی از باکتری ها، بیماری لایم است که یک عفونت منتقله از کنه است و باعث عفونت پوستی می شود. عفونت های باکتریایی می توانند سیستمیک یا موضعی باشند؛ عفونت های سیستمیک علائمی را در کل بدن ایجاد می کنند مانند تب، در حالی که عفونت های موضعی فقط ناحیه خاصی از بدن را درگیر می کند و برخی دیگر از این عفونت ها از یک ناحیه شروع شده و در سراسر بدن پخش می شوند.
برخی از عفونت های باکتریایی پوست مانند زرد زخم، از طریق تماس مستقیم با پوست، مایعات بدن، غذا، آب آلوده و یا تماس با سطوح آلوده به باکتری ها، در بین افراد گسترش می یابد و برخی دیگر مانند سلولیت مسری نیستند.
انواع مختلف عفونت های باکتریایی پوست عبارتند از:
- سلولیت
- زرد زخم
- کورک
- بیماری هانسن یا جذام
عفونت های سیستمیک که باعث حساسیت های پوستی می شوند شامل موارد زیر است:
- سیفلیس
- سل
- لپتوسپیروز
برخی از عفونت های باکتریایی خفیف هستند و به راحتی با آنتی بیوتیک های موضعی قابل درمان هستند اما برخی دیگر از عفونت ها نیاز به آنتی بیوتیک های خوراکی و یا سایر درمان های پزشکی دارند.
2- عفونت های ویروسی پوست
ویروس ها می توانند انواع مختلفی از عفونت ها را ایجاد کنند که با علائم پوستی همراه هستند؛ این ویروس ها اغلب مسری و سیستمیک هستند و شامل موارد زیر است:
- هرپس زوستر یا زونا
- آبله مرغان
- زگیل
- زگیل آبکی یا مولوسکوم کنتاژیوزوم
- سرخک
- بیماری دست پا دهان (HFMD)
آبله مرغان
آبله مرغان یکی از شناخته شده ترین بیماری های پوستی است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می شود. این بیماری که بسیار مسری است با بثورات خارش دار و تاول مانند و سایر علائم دیگر همراه است. این یثورات ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر می شود و سپس در تمام بدن پخش می شود.
همچنین بخوانید: علائم آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان
3- عفونت های قارچی پوست
این نوع از عفونت های پوستی توسط یک قارچ و در مناطق مرطوب بدن که پوست بدن باهم تماس دارند، مانند پاها، زیر بغل یا جایی که چین های پوستی وجود دارد، ایجاد می شوند. در برخی موارد، قارچ باعث علائمی در سایر نواحی می شود که مستقیما تحت تاثیر عفونت قرار نگرفته اند؛ به عنوان مثال اگر عفونت قارچی در پا اتفاق افتاده باشد، ممکن است باعث ایجاد راش در انگشتان شود زیرا فرد به پای خود دست زده است. انواع عفونت پوستی ناشی از قارچ عبارتند از:
- قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار
- عفونت قارچی
- درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ پوستی
- قارچ ناخن
- برفک دهان
- راش پوشک
4- عفونت انگلی پوست
این نوع از عفونت های پوستی که توسط یک انگل ایجاد می شود می توانند فراتر از پوست روند و به جریان خون و اندام ها وارد شوند و شامل موارد زیر هستند:
- شپش
- سالس
- گال
- لارو مهاجر پوستی
علائم عفونت پوستی
علائم عفونت پوست به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع عفونت
- علت عفونت
- مشکلات پیش زمینه ای در فرد
با این حال علائم شایع عفونت های پوستی عبارتند از:
- تیره شدن رنگ پوست مانند قرمز یا بنفش شدن پوست
- ضایعات پوستی مانند زگیل
- خارش
- درد و حساسیت
- تب
عفونت های شدید ممکن است علائم متفاوت تری داشته باشند:
- چرک
- تاول
- پوسته پوسته شدن پوست
- نواحی تیره ای بر روی پوست که نشان دهنده نکروز یا مرگ بافت می باشند.
- درد و تغییر رنگ پوست
- تورم و التهاب گسترده روی پوست
علل و عوامل خطر عفونت پوستی
برخی از انواع عوامل بیرونی مخصوصا باکتری ها و قارچ ها معمولا روی پوست وجود دارند؛ در صورتی که این عوامل بیش از حد زیاد شوند، سیستم ایمنی دیگر نمی تواند آن ها را مدیریت کنند و در این شرایط تبدیل به انواع عفونت پوستی می شوند. علت عفونت پوستی به نوع عامل بیرونی بستگی دارد.
1- عفونت باکتریایی پوست
این عفونت ها زمانی اتفاق می افتند که باکتری ها از طریق شکاف و زخم هایی در پوست مانند بریدگی یا خراش های پوستی، وارد بدن می شوند. البته همه بریدگی ها و خراش ها منجر به عفونت پوستی نمی شوند و اگر شرایط زیر را دارید احتمال ابتلا به عفونت پوستی بیشتر است:
- سیستم ایمنی ضعیف
- تمیز نگه نداشتن زخم
- بودن در معرض باکتری های خاص
2- عفونت ویروسی پوست
محققان هنوز نمی دانند که برخلاف باکتری ها و قارچ ها، ویروس ها چقدر روی پوست می مانند. رایج ترین عفونت های ویروسی پوست ناشی از یکی از سه گروه ویروس های زیر است:
- ویروس های آبله مانند آبله، زگیل آبکی یا مولوسکوم کنتاژیوزوم، آبله میمونی
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که مسئول زگیل تناسلی است.
- ویروس های تبخال که منجر به ویروس های هرپس سیمپلکس (HSV)، واریسلا زوستر یا ویروس مربوط به زونا و آبله مرغان، ویروس اپشتین بار (EBV) یا ویروس مربوط به مونونوکلئوز و سیتومگالوویروس (CMV) می شوند.
3- عفونت قارچی پوست
عوامل شیمیایی بدن و سبک زندگی، خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش می دهد و قارچ ها اغلب در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند. برخی از عوامل خطر عفونت های قارچی عبارتند از:
- عرق کردن پاها و پوشیدن کفش های بسته
- پوشیدن لباس های خیس
- داشتن چین های پوستی به دلیل چربی اضافه بدن
- حمام کردن در آب آلوده
- استفاده وسایل شخصی توسط فردی که به عفونت قارچی مبتلا است.
در هر صورت، زخم ها و شکاف های پوستی باعث ورود عوامل بیرونی مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها به لایه های عمیق پوست می شوند. بنابراین داشتن زخم، نوعی عامل خطر برای ابتلا به انواع عفونت پوستی است.
4- عفونت انگلی پوست
عفونت انگلی پوست معمولا به دلیل وجود حشراتی است که زیر پوست تخم گذاری می کنند و شامل موارد زیر است:
- گال: گال ناشی از حشره کنه است و با علائمی از جمله خارش، بثورات پوستی، جوش های کوچک و پوسته پوسته شدن پوست همراه است.
- پدیکولوزیس: این عفونت پوستی ناشی از شپش است و باعث خارش می شود. در این بیماری، شپش ها و تخم آن ها ممکن است قابل مشاهده باشند.
- عفونت کرم قلابدار: همان طور که از اسم این عفونت پیداست، کرم های قلابدار باعث ایجاد عفونت می شوند و جوش های پیچ در پیچ و مار مانندی روی پوست فرد نمایان می شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم زیر را دارید بهتر است زودتر به پزشک مراجعه کنید:
- تاول های چرکی
- تورم یا التهاب شدید و گسترده
- عفونت پوستی که بهتر نمی شود و به تدریج نیز بدتر می شود.
- تب بالا
- بثورات پوستی یا عفونت های مکرر
همانطور که گفتیم، عفونت های پوستی در شرایطی ممکن است فراتر از پوست روند و به بافت های زیر پوست و یا جریان خون وارد شوند، به خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. اگر این اتفاق افتد می تواند منجر به سپسیس شود؛ سپسیس یک وضعیت خطرناکی است که نشان دهنده واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن، به عفونت است.
تشخیص
اغلب پزشکان نوع عفونت پوستی را بر اساس ظاهر و محل آن تشخیص می دهند. پزشک هنگام تشخیص در مورد علائم سوال می کند، هر گونه بثورات پوستی را بررسی می کند و ممکن است نمونه ای از سلول های پوست را برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد.
درمان
درمان بستگی به علت و شدت عفونت دارد. برخی از عفونت ها خود به خود از بین می روند، برخی به کرم های بدون نسخه پاسخ می دهند و برخی به قدری شدید است که فرد در معرض خطر عوارض و یا عفونت مسری قرار دارد و پزشک داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها، ضد ویروس ها، ضد قارچ ها و ضد انگل ها را برای آن ها تجویز می کند و میزان دارو نیز به شدت عفونت بستگی دارد. در برخی موارد عفونت فرد آنقدر شدید است که ممکن است نیاز باشد تا مدتی را در بیمارستان بگذراند.
مراقبت های خانگی
در برخی موارد، مراقبت در منزل و رعایت نکاتی، باعث کاهش علائم عفونت های پوستی می شود:
- قرار دادن کمپرس سرد چندین بار در روز برای کاهش خارش و التهاب
- مصرف آنتی هیستامین های بدون نسخه برای کاهش خارش
- استفاده از کرم ها و پمادهای موضعی برای کاهش خارش
پیشگیری از عفونت پوستی
با در نظر گرفتن نکات زیر و عمل کردن به آن ها، می توان مبتلا شدن به انواع عفونت پوستی را تا حد زیادی کاهش داد:
- شستشوی منظم دست ها و بدن
- خشک کردن کامل بدن و مرطوب نبودن بدن
- اجتناب از استفاده مشترک وسایل شخصی با دیگران
- بررسی منظم پوست جهت تغییرات پوستی و مراجعه به پزشک به محض ظاهر شدن علائم عفونت پوستی
- تزریق واکسن های توصیه شده برای پیشگیری از بیماری هایی مانند آبله مرغان
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
