بررسی عوارض واریس پا و راه های درمان

متورم شدن رگ های سطحی که زیر پوست قرار گرفته اند یا همان رگ های خون در قسمت پایین بدن (پاها) شروع عوارض واریس پا است. فاکتورهای مختلفی باعث ابتلا فرد به واریس می شود که سن، جنسیت و سبک زندگی از مهم ترین آن ها به شمار می رود. برخلاف تصور بسیار از افراد، واریس جزو بیماری های بسیار شایع محسوب می شود.

میزان ابتلا مردان به واریس کمتر از میزان ابتلا زنان به این بیماری است. به طور کلی از هر 10 نفر 3 نفر مستعد داشتن واریس یا رگ های خونی متورم شده است. احساس سنگینی در پا، برآمدگی رگ های پا، احساس درد یا خونریزی ناگهانی از رگ های متورم شده، سوزش، خارش و لخته شدن خون به عنوان اصلی ترین علائم واریس شناخته می شوند. وریدهای واریسی (سیاهرگ ها) گاهی بنفش و گاهی آبی رنگ است.

چه عواملی باعث ایجاد واریس می شود؟

علت ایجاد عوارض واریس پا به فاکتورهای مختلفی وابسته است که از ضعف دیواره رگ ها نشات می گیرد. ضعف دیواره رگ ها و افزایش میزان فشار خون، باعث بزرگ و بزرگ تر شدن رگ ها و کشیدگی آن ها می شود. تمامی این موارد در نهایت باعث ایجاد اختلال در عملکرد دریچه های پمپاژ خون (دریچه های یک طرفه به سمت قلب) می شود.

اختلال ایجاد شده در عملکرد دریچه ها مانع از حرکت خون می شود، خون تجمع پیدا می کند و رگ ها برآمده و متورم می شوند. در نهایت پس از ایجاد تورم و برآمدگی رگ ها پیچ می خورند. 6 عامل مهم باعث ضعف دریچه ها (دیواره های وریدی) می شود.

پوشیدن لباس های تنگ
ایستادن های طولانی مدت
نشستن های طولانی مدت
داشتن اضافه وزن (چاقی)
سن (افزایش سن)
هورمون ها

واریس چگونه تشخیص داده می شود؟ تشخیص عوارض واریس پا

نزدیکی و سطحی بودن رگ های واریسی نسبت به پوست باعث می شود تا این رگ ها بدون نیاز به انجام آزمایشات خاص با چشم غیر مسلح نیز دیده شوند. انجام معاینه های پزشکی نیز به تشخیص زودهنگام عوارض واریس پا کمک می کند. از طرفی دیگر افرادی که بیش از حد در طول روز در حالت نشسته یا ایستاده قرار می گیرند، باید نگران ابتلا به واریس باشند.

سونوگرافی بهترین روش تشخیص واریس محسوب می شود. روشی امن و بدون درد که به واسطه آن تصاویر دقیقی از بافت داخلی بدن گرفته می شود. با استفاده از تصاویر گرفته شده می توان از وجود لختگی خون در رگ ها و همینطور وجود یا عدم وجود مشکل در عملکرد دریچه ها اطمینان حاصل کرد.

4 توصیه ساده برای پیشگیری از واریس پا (تضمینی)

پیشگیری از ایجاد عوارض واریس پا ساده تر از درمان این بیماری است. واریس پا جزو بیماری هایی است که حتی پس از درمان آن نیز باید شاهد برخی عوارض جانبی دردناک از جمله سوختگی پوست یا جای زخم بود. بنابراین توجه به توصیه های پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به واریس نکته بسیار مهمی است. تغییر سبک زندگی کم هزینه ترین روش جلوگیری از ابتلا به این بیماری است.

به 4 توصیه ساده برای پیشگیری از واریس پا توجه کنید.

خودداری کردن از ایستادن مکرر به مدت طولانی
کاهش وزن با استفاده از تغییر رژیم غذایی (رژیم غذایی سالم)
ترک مصرف دخانیات (از هر نوع و به هر میزان)
بالا آوردن پاها هر روز حداقل به مدت 15 دقیقه

علاوه بر توصیه های کاربردی که باعث پیشگیری از واریس می شوند، نکات مفیدی وجود دارند که با استفاده از آن ها می توان از تشدید عوارض واریس پا جلوگیری کرد. افرادی که به هر دلیل به واریس مبتلا شده اند با پوشیدن ساپورت، جوراب های مناسب و شلوارها (نه تنگ و نه گشاد) می توانند به افزایش سرعت جریان خون در رگ ها و جلوگیری از تجمع خون کمک کنند. فراموش نکنید که کفش و لباس نامناسب باعث عود واریس می شود.

انجام فعالیت های منظم روزانه، خودداری از یک جا ایستادن یا نشستن از جمله نکاتی است که منجر به پیشگیری از بروز عوارض واریس پا می شود.

چه تفاوتی بین عوارض واریس پا و رگهای عنکبوتی وجود دارد؟

وریدهای واریسی یا رگ های خونی پیچ خورده (واریس) و وریدهای عنکبوتی به عنوان دو نوع ورید (بیماری وریدی) شناخته می شوند که تفاوت های ظاهری قابل تشخیصی با هم دارند. برخلاف واریس، رگ های عنکبوتی برای فرد ایجاد درد نمی کنند و جزو رگ های دردناک محسوب نمی شوند.

همانطور که از نام رگ های عنکبوتی پیدا است، این رگ ها مانند تارهای عنکبوت شاخه ای هستند و ضخامت بسیار کمی (نازک) دارند. رنگ رگ های عنکبوتی قرمز یا آبی است. این رگ ها در نواحی مختلف بدن و نه فقط پا وجود دارند، نواحی مانند صورت، پشت زانو و روی پاها. مهم ترین تفاوت رگ های واریسی و رگ های عنکبوتی در محل ایجاد آن ها است. رگ های واریسی معمولا فقط در پا ظاهر می شوند.

مهم ترین خطرات واریس پا؛ 3 مورد از عوارض واریس پا

تشدید عوارض واریس پا با به تعویق انداختن درمان، دور از انتظار نیست. سه گروه از ورزشکاران بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به واریس قرار دارند. والیبالیست ها، ورزشکاران رشته دو میدانی و ژیمناستیک کاران جزو این سه گروه هستند. عوارض و خطرات واریس پا به محض احساس درد یا خستگی شدید در پاها (نواحی مختلف پا) به علائمی نگران کننده تبدیل می شود.

در حقیقت افرادی فعالیت های سنگین ورزشی انجام می دهند یا به نحوی فشار سنگینی را روی پاهای خود وارد می کنند، بیش از سایرین در معرض واریس قرار می گیرند. یکی از نکات مهم درباره خطرات واریس پا، تبدیل شدن این خطرات به عارضه های جبران ناپذیر در افرادی است که سالیان سال درمان واریس را به تعویق انداخته اند. 3 خطر اصلی که مبتلایان به واریس را تهدید می کند، عبارت است از:

ایجاد لکه های قرمز یا قهوه ای رنگ در نواحی حساس یا قرمز شده پا
تشدید بیماری و منتقل شدن درد واریس به سایر نواحی پا (دشوار شدن راه رفتن عادی)
ابتلا به واریس پیشرفته و ایجاد لخته های خون در پا

خطرات رگ های واریسی در صورت درمان نشدن، بسیار شدیدتر از آن چیزی است که بتوان تصور کرد. افرادی که طی سال های طولانی درمان واریس با به تاخیر انداختند باید انتظار ابتلا به واریش پیشرفته، افزایش لخته های خونی و همینطور مختل شدن امکان راه رفتن یا انجام فعالیت های عادی خود را داشته باشند.

از دردناک ترین عوارض واریس پا در زنان و مردان می توان به زخم های باز واریس، زخم های بسته و همچنین اگزمای شدید پوستی اشاره کرد.

علائم واریس پا چیست؟ (علائم خفیف و شدید واریس پا)

توجه به اولین نشانه های بیماری واریس روند درمان پذیر شدن این بیماری را تندتر می کند. رگ های برجسته شده پیج خورده، احساس سنگینی یا درد شدید در ناحیه مچ پا یا سایر قسمت های پا، خارش مچ و ساق پا از جمله اولین علائم واریس پا به شمار می روند.

هر یک از این علائم خفیف به مرور زمان تبدیل به علائم شدید واریس می شوند که ممکن است با درد غیر قابل تحملی همراه باشد. علائم و علل واریس در تمامی افراد به ویژه بزرگسالان یکسان است. افرادی که دچار واریس پا می شوند باید انتظار دیدن علائم مشخصی را داشته باشند، این علائم عبارت اند از:

مشاهده تورم شدید و ضربان در قسمت پا یا مچ پا
مشاهده تغییرات در رنگ پوست و زخم های ایجاد شده در پا (رنگ قهوه ای)
احساس درد در پشت زانو یا احساس گرفتگی عضلات پا
خستگی، سنگینی یا سست شدن پا (بعد از فعالیت روزانه)
احساس خارش مداوم پا
مشاهده رگ های متورم شده خونی به رنگ بنفش یا آبی (در مچ پا یا روی پا)

همچنین بخوانید: بیماری های شایع مردان

چه کسانی کاندید ابتلا به واریس هستند؟

بر اساس آمارهای موجود، حدود 50 درصد از افراد بالای 50 سال به یکی از انواع بیماری های وریدی مبتلا هستند. اما داشتن برخی از فاکتورها دلیلی بر افزایش احتمال کاندید شدن برای ابتلا به واریس محسوب می شود. کاندیدای ابتلا به واریس 5 ویژگی مشترک دارند. این ویژگی ها عبارت اند از:

داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به واریس یا یکی از بیماری های وریدی
داشتن اضافه وزن مشهود
فعالیت و مشاغلی که به ایستادن یا نشستن های طولانی نیاز دارد
بارداری یا گذراندن دوران بارداری (به تازگی)
سابقه آسیب دیدگی یا لختگی خون در پا

علاوه بر 5 فاکتور یاد شده، احتمال ابتلا به واریس یا مشاهده عوارض واریس پا در دیگر افراد که این علائم را ندارند نیز وجود دارد. به عبارت دیگر هر فرد بالای 50 سال به دلیل طی کردن روند پیری ممکن است در معرض ابتلا به واریس قرار گیرد. چرا که رگ ها در این سن، با از دست دادن حالت ارتجاعی خود دچار نوعی سفت شدگی می شوند و همین موضوع لختگی خون را تشدید می کند.

همچنین افرادی که سبک زندگی نادرستی دارند، یکی دیگر از کاندیدهای واریس محسوب می شوند. نشستن های طولانی مدت و همینطور ایستادن های طولانی مدت باعث ایجاد اختلال در عملکرد گردش خون می شود. یکی دیگر از اصلی ترین گروه های کاندید ابتلا به واریس، مصرف کنندگان مواد مخدر هستند.

درمان عوارض واریس پا؛ روش های درمان واریس

عوارض واریس پا در زنان و مردان قابل درمان هستند. اما در صورت عود بیماری یا ابتلا به انواع خطرناک واریس از جمله واریس طنابی طی کردن روند درمان با سرعت بالا از اهمیت بسیار زیادی برای رسیدن به نتیجه مورد نظر، برخوردار است. شروع مراحل درمان واریس باعث از بین رفتن بسیاری از عوارض ایجاد شده مانند گرفتگی های عضلانی یا احساس درد در پا می شود.

اما درمان علائم ایجاد شده مانند تغییر در رنگ پوست (قهوه ای شدن رنگ پوست) با گذشت مدت زمان بسیار طولانی از پیدایش این علائم به سختی امکانپذیر است. به عبارت دیگر یادگاری های برجا مانده از واریس به ویژه واریسی که درمان نشده، تا مدت ها باقی می ماند. جای زخم های ایجاد شده روی پوست از بین نمی رود و تورم پوست نیز تا مدت ها باقی خواهند ماند.

7 روش برای درمان عوارض واریس (شدید یا خفیف)

درمان با لیزر (لیزر اندوژن)
استفاده از جوراب مخصوص واریس (ساق بلند)
جراحی ورید
میکروفلبکتومی
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی با فوم (ویژه از بین بردن رگ های آبی)
رادیوفرکوئنسی

یکی از کاربردی ترین روش های موجود درمان واریس، لیزر درمانی است. در این روش درمانی که جزو روش های کم تهاجمی محسوب می شود، پزشک با استفاده از لوله ای نازک و بلند اقدام به بستن ورید آسیب دیده یا ایجاد فرسایش درون ورید با حرارت می کند. این روش در حقیقت نوعی روش درمانی سطحی است که با توجه به نوع پوست و همینطور نوع رگ ها برای بیمار تجویز می شود. لیزر درمانی جزو درمان های با دوران نقاحت کوتاه است.

سوالات متداول درباره عوارض واریس پا

آیا واریس پا منجر به تورم می شود؟

اساسا واریس نتیجه متورم شدن رگ های خونی است. بنابراین به تعویق انداختن درمان واریس قطعا منجر به افزایش تورم رگ ها و در نتیجه متورم شدن پا (نواحی مختلف) می شود.

علت واریس پا در جوانی چیست؟

واریس جزو بیماری های شایع بزرگسالان (افراد بالای 50 سال) محسوب می شود، اما این به معنی مصون بودن نوجوانان و جوانان از این بیماری نیست. علت واریس پا در جوانی مشابه علت ابتلا به واریس در بزرگسالان است.

علائم واریس پا در زنان چه تفاوتی با مردان دارد؟

همانطور که در این مقاله گفته شد، از هر 10 نفر 3 نفر مستعد ابتلا به واریس هستند. انجام فعالیت های روزمره (خانه داری) یا داشتن مشاغلی که نیاز به ایستادن مدام در آن ها وجود دارد، فرد را مستعد ابتلا به واریس و تجربه عوارض واریس پا می کند. علائم واریس پا در زنان و مردان با توجه به جنسیت، سن و سایر فاکتورهای گفته شده متفاوت است.