علت آبریزش بینی و عطسه مداوم چیست؟

اصلی ترین علت آبریزش بینی و عطسه مداوم آلرژی است اما دلایل دیگری نیز می تواند وجود داشته باشد که تشخیص آن ها بر عهده پزشک متخصص است. از جمله این علائم می توان به سینوزیت مزمن، عفونت های ویروسی، آدنوئیدهای بزرگ، پولیپ بینی، گیر کردن اشیا در بینی، رینیت غیر آلرژیک، رینیت بارداری، نشت مایع مغزی نخاعی و تومور سینوازال اشاره کرد.

علت آبریزش بینی و عطسه مداوم

آبریزش بینی و عطسه کردن دلایل مختلفی دارد که برخی از این عبارتند از:

1- آلرژی

آبریزش بینی و عطسه کردن مداوم یکی از دلایل اصلی آلرژی است.

هنگام آلرژی، سیستم ایمنی بدن نسبت به چیزهای بی ضرر مانند گرد و خاک، پشم حیوانات خانگی، بوی گل و گیاه و…، واکنش بیش از حد نشان می دهد که این منجر به بروز علائم زیر می شود:

آبریزش بینی
عطسه
گرفتگی بینی
سرفه
خارش چشم، بینی و گلو
قرمزی چشم ها و ریزش اشک
متورم شدن پلک ها
تحریک پذیری به خصوص در کودکان

2- رینیت غیر آلرژیک

رینیت غیر آلرژیک زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی در بینی گشاد شود و جریان خون در بینی افزایش یابد.

این وضعیت در اثر عوامل محیطی غیرآلرژیک ایجاد می شود اما علت بیولوژيکی دقیق آن ناشناخته است؛ تنها عوامل مختلفی آن را تحریک می کنند از جمله:

غذا

برخی از غذاها می توانند باعث بروز علائم این بیماری شوند مانند غذاهای تند، غذاهای گرم و حتی الکل.

دارو

مصرف برخی از داروها می تواند منجر به تحریک علائم رینیت غیر آلرژیک شود از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین، داروهای ضد بارداری، داروهای درمان اختلال نعوظ، داروهای ضد افسردگی، داروهای آرام بخش، داروهای فشار خون بالا مانند مسدودکننده های بتا و استفاده بیش از حد از اسپری های ضد احتقان بینی.

عفونت ها

عفونت ها و بیماری های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا نیز می توانند باعث رینیت غیر آلرژیک شوند.

محرک ها

محرک هایی مانند دود سیگار، آلودگی، گرد و غبار، عطرها، محصولات پاک کننده معطر، دودهای شیمیایی و… در بروز علائم تاثیرگذار هستند.

تغییرات آب و هوا

تغییرات دما مانند فشار جو، سطح رطوبت و درجه حرارت نیز می توانند باعث بروز علائم این بیماری شوند.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، قاعدگی، یائسگی، کم کاری تیروئید، روش های ضد بارداری و… نیز ممکن است منجر به ایجاد علائم رینیت غیر آلرژیک شود.

استرس

افزایش سطح استرس نیز می تواند منجر به ایجاد علائم این بیماری شود.

نوع خوابیدن

خوابیدن به پشت می تواند باعث رینیت غیر آلرژیک شود و رفلاکس اسیدی نیز ممکن است علائم را تحریک کند.

رینیت غیر آلرژیک یک بیماری مزمن و طولانی مدت است که علائم آن ممکن است مداوم باشد، به صورت دوره ای ظاهر شود و از بین برود و یا تنها در زمان های خاصی از سال رخ می دهد. این علائم عبارتند از:

آبریزش بینی
عطسه
سرفه
گرفتگی بینی

درمان این بیماری مصرف داروهایی برای تسکین علائم است.

3- سینوزیت مزمن

سینوس ها فضاهای تونل مانندی در سر هستند که به بینی وصل است؛ زمانی که سینوس ها عفونی شوند، سینوزیت اتفاق می افتد که باعث درد، التهاب، احتقان و آبریزش بینی می شود. به گفته متخصصان، علائم ناشی از سینوزیت مزمن ممکن است ماه ها و یا حتی سال ها ادامه پیدا کند.

4- عفونت های ویروسی

عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا به بافت های بینی و گلو حمله می کنند و باعث بروز علائم زیر می شود:

آبریزش بینی
عطسه
سرفه
گلودرد
خستگی
تب
بدن درد

بروز و شدت علائم گفته شده می تواند به ویروسی که باعث عفونت می شود بستگی داشته باشد؛ برای مثال آبریزش بینی با سرماخوردگی بیشتر از آنفولانزا اتفاق می افتد. همچنین آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی می تواند از ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد در حالی که بیشتر علائم آنفولانزا طی ۳ تا ۷ روز از بین می رود.

5- آدنوئیدهای بزرگ

آدنوئیدها تکه های کوچکی از بافت در پشت گلو هستند و معمولا کودکان آدنوئیدهای بزرگ دارند زیرا آدنوئیدها بعد از ۵ سالگی کوچک می شوند. در صورت داشتن آدنوئیدهای بزرگ، علائم زیر رخ می دهد:

آبریزش بینی
گرفتگی بینی
احساس گرفتگی گوش
خروپف کردن و مشکل در خواب
گلودرد به دلیل تنفس دهانی

6- رینیت بارداری

برخی از زنان باردار بدون سابقه قبلی عفونت و آلرژی، علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه و گرفتگی بینی را تجربه می کنندگ این علائم ممکن است در هر مرحله ای از بارداری اتفاق افتد اما گزارشات می گویند که اغلب در سه ماهه سوم بارداری اتفاق می افتد و معمولا مدت کوتاهی پس از زایمان از بین می روند.

به گفته متخصصان، تغییرات هورمون های استروژن و پروژسترون در دوران بارداری می تواند باعث رینیت بارداری شود که در نتیجه منجر به افزایش جریان خون در بینی و التهاب و مخاط می شود.

7- پولیپ بینی

التهاب مزمن در مجرای بینی، آلرژی و آسم منجر به ایجاد پولیپ بینی و یا توده های خوش خیم (غیر سرطانی) در مجرای بینی می شوند و با علائم زیر همراه است:

آبریزش بینی
گرفتگی بینی
سردرد
کاهش حس بویایی یا چشایی
درد یا احساس فشار در صورت

درمان پولیپ بینی شامل مصرف داروهای بدون نسخه و یا نسخه دار است که به کوچک کردن و یا از بین بردن پولیپ بینی و کاهش علائم ناشی از پولیپ بینی کمک می کند. اگر داروها موثر نباشند برای برداشتن آن ممکن است نیاز به جراحی باشد.

8- گیر کردن اشیا در بینی

گیر کردن اشیا در بینی معمولا در کودکان رخ می دهد؛ در برخی موارد اشیایی مانند مهره های کوچک، اسباب بازی های ریز، سنگ ریزه و یا هر چیز ریز دیگری در بینی کودکان گیر می کند. در این وضعیت، اشیای گیر کرده در بینی، بافت های بینی را تحریک می کند و منجر به علائمی می شود از جمله:

آبریزش بینی دائمی در سمتی که شی در آن گیر کرده باشد و اغلب شفاف، چرک، خونی و بدبو است
التهاب بینی
عطسه
سردرد
احساس گرفتگی بینی

معمولا پزشک متخصص باید شی که در بینی گیر کرده است را بردارد و معمولا پس از برداشتن جسم خارجی علائم باید از بین بروند اما گاهی اوقات این علائم ممکن است ماندگار شوند.

9- نشت مایع مغزی نخاعی

مایع مغزی نخاعی مایع شفافی در مغز و نخاع است که از این نواحی محافظت می کند، مواد مغذی را تامین می کند، مواد زائد را حذف می کند و به سالم ماندن این نواحی کمک می کند.

در موارد نادر با آسیب به سر، جراحی و یا خود به خود، این مایع از مغز نشت می کند که یک وضعیت جدی است و نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارد. نشت مایع مغزی نخاعی باعث بروز علائمی می شود از جمله:

آبریزش بینی
تخلیه مایع شفاف از گوش
مشکلات بینایی و شنوایی
طعم شور در دهان
حالت تهوع و استفراغ
سفت شدن عضلات گردن
سردرد

افراد مبتلا به نشت مایع مغزی نخاعی در معرض خطر ابتلا به مننژیت هستند.

نشت مایع مغزی نخاعی ممکن است خود به خود برطرف شود اما اغلب برای رفع این عارضه به جراحی نیاز است.

10- تومور سینوازال

تومورهای بدخیم یا سرطانی در بینی یا سینوس ها می توانند یکی از علل نادر آبریزش مداوم یک طرفه بینی هستند. علاوه بر آبریزش بینی، ممکن است علائم دیگری از جمله درد، سردرد و یا خونریزی بینی اتفاق افتد.

راهکارهایی برای رفع آبریزش بینی در خانه

راهکارهای زیر می توانند به کاهش آبریزش بینی کمک کنند:

1- اسپری بینی

اسپری های بینی سالین به صورت بدون نسخه در دسترس هستند که به پاک کردن مجرای بینی کمک می کنند. محلول شستشوی بینی سالین را به راحتی می توان در خانه تهیه کرد.

2- ضد احتقان

اگر همراه با آبریزش بینی، گرفتگی بینی هم دارید، ضد احتقان های بدون نسخه مانند سودافد و عفرین به کاهش التهاب و فشار کمک می کند.

3- آنتی هیستامین

آنتی هیستامین های بدون نسخه مانند بنادریل، کلاریتین و زیرتک به تسکین علائم آلرژی از جمله آبریزش بینی، خارش و عطسه کمک می کند.

4- کورتیکواستروئید داخل بینی

این داروها اسپری هایی هستند که به داخل بینی اسپری می شوند و به کاهش علائم آلرژی مانند خارش، عطسه و آبریزش بینی کمک می کند. برخی از این اسپری ها شامل Nasacort و Flonase هستند.

5- نوشیدن آب

نوشیدن آب کافی باعث رقیق و کم شدن مخاط بینی می شود و راحت تر از بینی خارج می شوند.

6- استفاده از دستگاه بخور

دستگاه بخور به هوا رطوبت اضافه می کند و باعث رقیق شدن و کم شدن مخاط بینی می شود.

7- اجتناب از محرک ها

اگر می دانید که چیزهای خاصی باعث تحریک علائمتان می شوند، سعی کنید از آن ها اجتناب کنید.

8- فین کردن مداوم

این کار به پاکسازی مخاط اضافی در مجاری بینی کمک می کند.

9- سایر راهکارها

استراحت کردن، نوشیدن مایعات زیاد به خصوص آب، دو تا چهار بار در روز بخور دادن و…

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

اگر علاوه بر آبریزش بینی و عطسه مداوم، علائم زیر هم وجود داشت، باید به پزشک مراجعه کرد:

آبریزش بینی که بعد از ۱۰ روز از بین نمی رود.
خونریزی بینی
آبریزش بینی که طعم فلزی یا نمکی می دهد.
آبریزش بینی یک طرفه
آبریزش بینی که بعد از آسیب سر اتفاق می افتد.
درد صورت
تب شدید
علائم عفونت باکتریایی زرد و یا سبز رنگ

مریم حاتمی

دانش‌ آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.