دلایل عرق کف دست و پا چیست؟

شاید شما هم این تجربه را داشته باشید که گاهی اوقات وقتی مشغول انجام کارهای روزمره هستید، کف دست ها و پاهای تان عرق می کنند. شاید این موضوع از نظر اجتماعی آزاردهنده باشد ولی خبر خوب این است که تعریق بیش از حد یا هیپرهیدروزیس را می توان با درمان کنترل کرد. در این مقاله به بررسی دلایل عرق کف دست و پا می پردازیم.

عملکرد غدد عروقی بدن

غدد عروقی بدن به طور طبیعی عرق تولید می کنند؛ وقتی دمای هوا بالا باشد، تب کنید، ورزش کنید و یا مضطرب و عصبانی باشید، غدد عروقی عرق را به سطح پوست منتقل می کنند؛ این یک اتفاق طبیعی است و نشان دهنده سالم بودن عصب ها است.

۱ تا ۲٪ از افرادی که هیپرهیدروزیس دارند، غدد عروقی شان همیشه فعال است و حتی در شرایط نرمال مثلا در شرایط مطبوع هوا یا در حال تماشای تلویزیون، کف دست ها و پاهایشان عرق می کند. بعضی از این افراد می گویند حتی در استخر هم عرق می کنند!

افرادی که هیپرهیدروزیس دارند به حدی عرق می کنند که گاهی به معنای واقعی کلمه عرق از دستانشان چکه می­ کند.

انواع هیپرهیدروزیس

دو نوع هیپرهیدروزیس داریم:

1- هایپرهیدروزیس اولیه

که به آن هایپرهیدروزیس کانونی یا اساسی نیز گفته می شود. در هیدروزیس اولیه، دست ها، زیر بغل، صورت و پاها بدون هیچ دلیل مشخصی بیش از حد عرق می کنند.

2- هایپرهیدروزیس ثانویه

که به آن هایپرهیدروزیس عمومی نیز گفته می شود. هیدروزیس ثانویه باعث تعریق بیش از حد کل یا بخش زیادی از بدن می شود و ممکن است دلیل آن گرمای بیش از حد، یک بیماری پزشکی زمینه ای و یا مصرف داروی خاصی باشد.

هایپرهیدروزیس ثانویه یکی از انواع هایپرهیدروزیس است.

علل هایپرهیدروزیس اولیه

افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس اولیه، معمولا به دلیل فعالیت بیش از حد نوع خاصی از غدد به نام غدد عرق اکرین، عرق می کنند. غدد عرق اکرین ۲ تا ۴ میلیون غدد عروقی بدن را تشکیل می دهند و بیشتر در پا، کف دست، صورت و زیر بغل وجود دارند.

گرم شدن بیش از حد بدن، داشتن فعالیت زیاد، احساساتی شدن و یا عملکرد هورمون ها می توانند دلایل عرق کف دست و پا باشند. اعصاب بدن غدد عرق اکرین را فعال می کند و هنگامی که این غدد بیش از حد تحریک شوند، منجر به هیپرهیدروزیس اولیه می شود.

به عنوان مثال، گاهی اوقات افراد فقط با تصور حضور در موقعیتی که باعث اضطراب آن ها می شود، شروع به عرق کردن می کنند. پزشکان علت خاصی برای این مورد پیدا نکرده اند و حدس می زنند که این موضوع ارثی باشد و ناشی از نوعی نقص جزئی در سیستم عصبی می باشد. بسیاری از افراد مبتلا به پزشکان خود می گویند که از دوران کودکی دچار تعریق بیش از حد بوده اند.

درمان هایپرهیدروزیس اولیه

راه های درمانی برای افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس اولیه عبارتند از:

  • استفاده از ضد تعریق های بدون نسخه حاوی نمک های آلومینیوم یا کلرید آلومینیوم
  • مصرف داروهایی به نام آنتی کولینرژیک که بر سیگنال های عصبی غدد عروقی تاثیر می گذارند. این داروها را هم می توان به صورت قرص مصرف کرد و هم به صورت کرم؛ به این صورت که کرم را با دستمال مرطوب روی پوستی که دچار تعریق می شود بمالید.
  • درمان با جریان الکتریکی با شدت کم به نام یونتوفورزیس
  • تزریق بوتاکس برای تعریق زیر بغل
  • استفاده از داروهای ضد استرس برای مدیریت استرس بیش از حد
  • در وهله آخر به افرادی که دچار تعریق شدید در دست و زیر بغل هستند عمل جراحی پیشنهاد می شود. طی جراحی ممکن است غدد عروقی در برخی از نواحی برداشته شوند. در روش دیگری به نام سمپاتکتومی قفسه سینه، جراح اعصاب عاملی که باعث تعریق می شود را بریده و از بین می برد.

علل هیپرهیدروزیس ثانویه

هیپرهیدروزیس ثانویه باعث تعریق کل بدن می شود و از نظر پزشکی نیز جدی تر است. به این دلیل ثانویه نامیده می شود که ناشی از چیزی مثل یک بیماری است. یکی از علائم بارز هیپرهیدروزیس ثانویه، تعریق بیش از حد در ساعات شب است. دلایل عرق کف دست و پا در هیپرهیدروزیس ثانویه عبارتند از:

  • یائسگی
  • مشکلات تیروئید
  • دیابت
  • مصرف الکل
  • بیماری های عفونی مانند سل
  • بیماری پارکینسون
  • روماتیسم مفصلی
  • سکته
  • نارسایی قلبی
  • سرطان هایی مانند لوسمی و لنفوم
  • اضطراب
  • بارداری

بارداری یکی از علل هیپرهیدروزیس ثانویه است

در برخی موارد، داروها هم می توانند باعث تعریق بیش از حد شوند. این داروها عبارتند از:

  • برخی از داروهای روانپزشکی مانند داروهای ضد افسردگی
  • داروهای فشار خون
  • برخی از داروهایی که برای خشکی دهان مورد استفاده قرار می گیرد
  • بعضی از آنتی بیوتیک ها
  • برخی از مکمل ها
  • داروهای آلزایمر
  • داروهای دیابت، از جمله انسولین و سولفونیل اوره

اطلاع از شرایط پزشکی و درمان مناسب، به کاهش تعریق بدن کمک می کند. به همین دلیل است که وقتی با این مشکل روبرو شدید بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید علت را تشخیص دهد و آن را درمان کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

گاهی اوقات تعریق بیش از حد نشانه یک بیماری جدی است. اگر نشانه های زیر را دارید باید سریع تر به پزشک مراجعه کنید:

  • تعریق شدید همراه با سرگیجه، درد در قفسه سینه، گلو، فک، بازوها و شانه ها دارید و یا پوست تان سرد است و نبض تان سریع می زند، فورا به پزشک مراجعه کنید.
  • عرق کردن، برنامه روزانه شما را مختل می کند.
  • باعث ناراحتی عاطفی یا کناره گیری اجتماعی می شود.
  • و اگر بدون هیچ دلیلی کف دست و پاهایتان بیش از حد معمول عرق می کند حتما این مسئله را با پزشک خود مطرح کنید.

درمان تعریق دست و پا

1- یونتوفورزیس

در طول درمان، افراد دست ها، پاها یا هر دو را در یک سینی کم عمق آب به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قرار می دهند و با جریان الکتریکی به کاهش تعریق کمک می کنند. هیچکس نمی داند این درمان چگونه کار می کند، اما کارشناسان معتقدند که این درمان مانع از رسیدن عرق به سطح پوست می ‌شود.

این درمان را باید حداقل چند بار در هفته تکرار کرد؛ پس از چند دوره درمان، افراد متوجه می شوند که تعریق شدید بدن شان کمتر شده است. یکی از مزایای این درمان این است که اگر نحوه کار با دستگاه یونتوفورزیس را یاد بگیرید، می توانید یک دستگاه برای استفاده در خانه بخرید.

اگرچه روش یونتوفورز کاملا بی خطر است، اما به دلیل استفاده از جریان الکتریکی، برای زنان باردار، افرادی که ضربان ساز یا ایمپلنت‌ های فلزی (از جمله تعویض مفصل)، بیماری‌ های قلبی و یا صرع دارند، توصیه نمی ‌شود.

دستگاه یونتوفورزیس یکی از درمان های تعریق دست و پا است

2- سم بوتولینوم

یکی دیگر از گزینه های درمانی برای تعریق شدید، تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس است. بوتاکس برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل مورد تایید FDA یا سازمان غذا و دارو آمریکا است و برخی از پزشکان برای درمان تعریق کف دست و پا از این درمان استفاده می کنند.

بوتاکس از انتشار ماده شیمیایی که به غدد عرق سیگنال می دهد تا فعال شوند، جلوگیری می کند. این درمان به صورتی است که شاید افراد نیاز به تزریق چند دوره بوتاکس داشته باشند، اما در نهایت نتایج آن تقریبا تا یک سال باقی می ماند.

3- داروهای آنتی کولینرژیک

اگر داروهای ضد تعریق و درمان هایی مانند یونتوفورزیس و بوتاکس را امتحان کردید و تاثیری نداشت، پزشک داروی تجویزی دیگری مانند داروهای آنتی کولینرژیک را توصیه می کند. داروهای آنتی کولینرژیک خوراکی فعالیت غدد عروقی را متوقف می کند. اما این درمان برای همه مناسب نیستد چرا که عوارض جانبی مانند تاری دید، تپش قلب، خشکی چشم و دهان و مشکل در ادرار کردن دارد.

4- جراحی

برخی از جراحان پلاستیک روش های جراحی را برای تعریق بیش از حد توصیه می کنند اما جراحی فقط برای افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس شدید که به درمان های دیگر پاسخ نداده اند توصیه می شود. طی جراحی، پزشک غدد عروق را بریده و یا ساکشن می کند.

یکی دیگر از گزینه های جراحی، سمپاتکتومی قفسه سینه آندوسکوپی ETS)) است که در آن جراح برش های بسیار کوچکی ایجاد می کند و اعصاب زیر بغل شما را که به طور معمول غدد عرق را فعال می کنند، برش می دهد. این روش بسیار موثر است، اما به عنوان آخرین راه حل برای افرادی که به هیچ یک از روش های درمانی قبلی پاسخ نداده اند، مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی از عوارض جانبی این درمان، تعریق جبرانی است، یعنی ممکن است که با درمان، نقطه ای از بدن تان که عرق می کرد دیگر عرق نکند اما برای جبران، ناحیه دیگری مثلا صورت یا قفسه سینه شروع به تعریق می کند.

۵- دستگاهMiraDry

این روش که در مطب پزشک انجام می شود، از انرژی حرارتی و یا گرما استفاده می کند و غدد عرق و بو در زیر بغل را از بین می برد و طبیعتا با از بین رفتن این غدد، تعریقی اتفاق نمی افتد.

دستگاه MiraDry یکی دیگر از درمان های تعریق دست و پا است

نکاتی برای مقابله با عرق کردن کف دست و پا در خانه

تا به این جا دلایل عرق کف دست و پا را بررسی کرده ایم. در این قسمت به راه حل هایی می پردازیم که به طور موقتی به تعریق افراد کمک می کنند. بنابراین اگر کف دست و پا یا زیر بغل تان مدام عرق می کند، نکات زیر به شما کمک می کند که تا حدودی این شرایط را کنترل کنید:

  • قبل از خواب روی کف دست و پاهای خود پماد ضد تعریق بمالید.
  • از خوردن کافئین و غذاهای تند که باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک می شوند، بپرهیزید.
  • روزانه دوش بگیرید؛ اما از سونا و دوش آب گرم که باعث افزایش دمای بدن می شود خودداری کنید.
  • برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها، پاهای خود را بعد از حمام خشک کنید. بوی بد پا ناشی از رشد باکتری ها می باشد.
  • پابرهنه راه بروید تا پاهایتان در معرض هوی آزاد قرار بگیرند.
  • قبل از پوشیدن کفش‌هایتان مطمئن شوید که هم کفش و هم پاهایتان خشک باشند.
  • جوراب های نخی گشاد و لباس با الیاف طبیعی بپوشید. این سبک لباس ها رطوبت را بهتر جذب می کنند و به پاها و پوست شما اجازه می دهند نفس بکشند.
  • از تکنیک های آرام بخشی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق برای کنترل استرسی که باعث عرق کردن کف دست ‌ها می شود، استفاده کنید.

در آخر، اجازه ندهید تعریق دست و پا مانعی برای داشتن زندگی عادی شما شود. نسبت به دلایل و علائم خود آگاه باشید و سعی کنید این محرک ها را کنترل کنید و در نهایت، از کمک و مشورت پزشکان نیز غافل نشوید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *