خاموش ترین عوارض بیماری ام اس

مولتیپل اسکلروزیس یا MS وضعیتی است که می تواند مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار دهد. عوارض بیماری ام اس شامل طیف گسترده ای از علائم بالقوه از جمله مشکلات بینایی، حرکتی، گوارشی، عصبی و… است. این یک بیماری مادام العمر است. اگرچه در بعضی موارد خفیف است اما گاهی اوقات می تواند باعث ناتوانی جدی شود.

در بسیاری از موارد، درمان عوارض بیماری ام اس امکان پذیر است. میانگین امید به زندگی در افراد مبتلا به ام اس اندکی کاهش می یابد. این بیماری بیشتر در افراد 20 و 30 ساله تشخیص داده می شود، اگرچه ممکن است در هر سنی ایجاد شود. آمار ابتلای زنان به این بیماری 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است.

بیماری MS چیست؟

ام اس یک بیماری مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی (نخاع و مغز) تاثیر می گذارد. ام اس زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی به رشته های عصبی و غلاف میلین در مغز و نخاع حمله می کند. این حمله فرآیند سلول عصبی و میلین را از بین می برد و ارسال پیام از مغز به بدن را دچار مشکل می کند.

بیماری MS غیرقابل پیش بینی است و هر بیمار را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد. برخی افراد ممکن است به طور خفیف تحت تاثیر قرار گیرند. در حالی که برخی دیگر ممکن است توانایی خود را در نوشتن، صحبت کردن یا راه رفتن از دست بدهند.

علائم بیماری MS

از مهم ترین عوارض بیماری ام اس ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه بدن است، که در نتیجه حمله سیستم ایمنی به غلاف محافظ (میلین) حاصل می شود.

در نهایت، بیماری ام اس می تواند باعث زوال اعصاب و آسیب دائمی شود. نشانه ها و علایم ام اس بسیار متفاوت است و به اینکه کدام اعصاب به چه میزان تحت تاثیر آن قرار می گیرند بستگی دارد.

برخی از افراد مبتلا به ام اس شدید ممکن است توانایی راه رفتن مستقل را از دست بدهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است دوره های طولانی بهبودی را بدون علائم جدید تجربه کنند. علائم شایع ام اس شامل موارد زیر است:

بی حسی و ضعف یک یا چند اندام تنها در یک سمت بدن
احساس شوک الکتریکی که با حرکت گردن به سمت جلو رخ می دهد
عدم هماهنگی بدن، لرزش و راه رفتن ناپایدار
دست دادن جزئی بینایی در یک چشم یا نابینا شدن در حالت وخیم تر
دوبینی طولانی مدت
تاری دید
لکنت زبان
خستگی
سرگیجه
سوزن سوزن شدن یا درد در قسمت هایی از بدن
مشکلات در عملکرد جنسی، روده و مثانه

اثرات بیماری ام اس در بدن

از مهم ترین اثرات بیماری ام اس موارد زیر می باشد که ما به اختصار به توضیحی از آن ها پرداخته ایم.

اختلال در سیستم عصبی در بیماری MS

از مهم ترین عوارض بیماری ام اس آسیب سلول های عصبی است. و سبب می شود مغز در ارسال سیگنال به بقیه بدن با مشکل مواجه شود. قطع ارتباط میان مغز، اندام‌ ها، ماهیچه ‌ها، بافت ‌ها و سلول ‌های آسیب ‌دیده باعث علائمی مانند سرگیجه، مشکلات حافظه و تغییرات خلق و خو می شود.

افسردگی و سایر تغییرات در مغز می تواند در نتیجه ام اس یا دشواری کنار آمدن با آن باشد. در موارد نادر یا پیشرفته، آسیب عصبی می‌ تواند باعث لرزش، تشنج و مشکلاتی شود که شباهت زیادی به سایر بیماری ‌های عصبی مانند زوال عقل دارد.

همچنین بخوانید: ۷ راهکار طلایی جهت تقویت سلول های خاکستری مغز

مشکل در بینایی و شنوایی فرد در بیماری MS

مشکلات بینایی اغلب از اولین عوارض بیماری ام اس برای بسیاری از افراد است. دوبینی، تاری و درد می‌ تواند به طور ناگهانی شروع شود و یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، مشکلات بینایی موقتی و خفیف است و احتمالا ناشی از التهاب عصبی یا خستگی عضلات چشم است.

افراد مبتلا به ام اس به ندرت ممکن است حساسیت به صدا، کم شنوایی یا ناشنوایی ناشی از آسیب به رشته های مغز را تجربه کنند. این نوع مشکلات شنوایی در برخی موارد می توانند دائمی باشند اما معمولا خود به خود درمان می شوند.

مشکل در صحبت کردن، تنفس و بلعیدن

تا 40 درصد افراد مبتلا به ام اس مشکلات گفتاری دارند. این شامل بیان ضعیف و مشکل کنترل صدا است. چنین اثراتی اغلب در طول عود یا زمان خستگی رخ می دهد. سایر مشکلات گفتاری می تواند شامل تغییرات در زیر و بم یا کیفیت صدا و گرفتگی صدا باشد.

از دیگر عوارض بیماری ام اس، مشکلات تنفسی است. همانطور که یک فرد می تواند ضعف عضلانی در بازوها یا پاها را تجربه کند، ضعف می تواند در عضلات تهویه قفسه سینه و شکم که در تنفس نقش دارند رخ دهد. این مشکل می تواند در اوایل دوره بیماری شروع شود و به تدریج در طول زمان بدتر شود.

دشواری در بلعیدن نیز می تواند از جهات مختلف بر زندگی روزمره تاثیر بگذارد. این می تواند خطر ابتلا به سوء تغذیه، کم آبی و دیسفاژی (ورود غذا یا مایعات به مجرای تنفسی) را افزایش دهد.

ضعف عضلانی در بیماری MS

از دیگر مشکلات ام اس احساس ضعف اندام ها است. آسیب به غلاف میلین اغلب منجر به درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی بازوها و پاها می شود.

مشکلات هماهنگی دست و چشم، ضعف عضلانی و تعادل در راه رفتن ممکن است زمانی رخ دهد که مغز در ارسال سیگنال به اعصاب و عضلات مشکل داشته باشد. این اثرات ممکن است به آرامی شروع شوند و سپس با پیشرفت آسیب عصبی بدتر شوند.

سیستم گردش خون در بیماری MS

مشکلات سیستم گردش خون از دیگر عوارض بیماری ام اس است و به ندرت ایجاد می شود. اگرچه عضلات ضعیف قفسه سینه می تواند منجر به تنفس کم عمق و کمبود اکسیژن شود.

با این حال، عدم تحرک به دلیل افسردگی، مشکل در استفاده از ماهیچه‌ ها و معطوف بودن به درمان سایر مشکلات، ممکن است افراد مبتلا به ام اس را از تمرکز بر خطر بیماری قلبی عروقی باز دارد.

اختلال در دستگاه گوارش در بیماری MS

عملکرد پیچیده و یکپارچه دستگاه گوارش به عملکرد اعصاب محیطی بستگی دارد. اعصاب محیطی نیز توسط مغز و نخاع تنظیم می شوند. بنابراین، بیماری های عصبی مانند ام اس، می توانند منجر به مشکلات گوارشی قابل توجهی شوند.

مشکلات گوارشی که در بیماران ام اس مشاهده می شود به اختلالات بلع و اجابت مزاج محدود می شود که هر دو نیاز به فعالیت هماهنگ در عضلات اسکلتی دارند.

اکثر افراد می توانند به طور موثر مشکلات مثانه و روده را مدیریت کنند و از عوارض آن جلوگیری کنند. با این حال، اگر این مشکلات درمان یا کنترل نشوند، ممکن است عفونت‌ های جدی یا مشکلات بهداشتی را ایجاد کنند.

اختلال عملکرد جنسی در بیماری MS

تغییرات در عملکرد جنسی به دلیل اثرات عصبی و روانی، از دیگر عوارض بیماری ام اس است. تغییرات مرتبط با ام اس در مسیرهای عصبی می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد جنسی تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، علائم زیر می تواند در نتیجه مستقیم تجزیه میلین در نخاع یا مغز رخ دهد:

میل جنسی ضعیف
تغییرات در دستگاه تناسلی مانند بی حسی، درد و حساسیت بیشتر.
مشکل در حفظ نعوظ
خشکی واژن
انقباض عضلات واژن
مشکلات انزال
مشکلات ارگاسم

اختلال در سیستم ایمنی

اختلال در سیستم ایمنی از شایع ترین عوارض بیماری ام اس است. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی با پوشش محافظ میلین اطراف اعصاب مانند عفونت برخورد می کند. این منجر به تخریب میلین می شود. میلین نقش بسیار مهمی در حصول اطمینان از ارسال پیام ‌ها از مغز به بقیه بدن و همچنین محافظت از عصب در برابر آسیب دارد.

بنابراین وقتی میلین آسیب می بیند، عصب به درستی کار نمی کند. ما هنوز دقیق نمی دانیم که چرا سیستم ایمنی به میلین در ام اس حمله می کند. اکثر درمان ها برای بیماری ام اس نیز بر کاهش تعداد سلول های ایمنی در حال حرکت در بدن متمرکز هستند.

سیستم اسکلتی

افراد مبتلا به ام اس به دلیل درمان های استروئیدها و کم تحرکی در معرض خطر بیشتر ابتلا به پوکی استخوان هستند. استخوان های ضعیف می تواند افراد مبتلا به ام اس را مستعد شکستگی و پوکی استخوان کند.

اگرچه شرایطی مانند پوکی استخوان را می‌ توان از طریق فعالیت بدنی، رژیم غذایی یا مکمل ها کاهش داد. اما استخوان ‌های ضعیف می ‌توانند مشکلات تعادل و هماهنگی حرکتی ناشی از ام ‌اس را دشوارتر کنند.

راه های تشخیص بیماری MS

آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری MS وجود ندارد. در عوض، تشخیص مولتیپل اسکلروزیس اغلب به سایر شرایطی که ممکن است علائم و نشانه‌ های مشابهی را ایجاد کنند، متکی است.

آزمایش خون برای کمک به شناسایی علائم ام اس انجام می شود.
آزمایش‌ هایی برای بررسی بیومارکرهای خاص مرتبط با ام‌ اس در حال حاضر در دست توسعه هستند و ممکن است به تشخیص این بیماری نیز کمک کنند.
پنکسیون کمری، که در آن نمونه کوچکی از مایع مغزی نخاعی برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی از کانال نخاعی شما خارج می شود. این آزمایش می تواند ناهنجاری های موجود در آنتی بادی های مرتبط با بیماری ام اس را نشان دهد.
ضربه زدن به ستون فقرات همچنین می‌تواند به شناسایی عفونت و سایر بیماری ‌های مشابه با علایم ام ‌اس کمک کند.
MRI نیز می تواند ضایعاتی از ام اس را در مغز و نخاع شما آشکار کند.
تست هایی که سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط سیستم عصبی شما را در پاسخ به محرک ها ثبت می کند. دراین آزمایش ها از محرک های بصری یا محرک های الکتریکی استفاده می شود.
الکترودها سرعت حرکت اطلاعات در مسیرهای عصبی شما را برای تشخیص ام اس اندازه گیری می کنند.

نحوه پیشگیری بیماری MS

از بین هر 330 نفر در جهان یک نفر به بیماری ام اس مبتلا می شود. اگرچه این رقم در مناطق مختلف به طور قابل توجهی متفاوت است. در حالی که این ارقام می توانند ترسناک باشند، تغییرات خاصی در سبک زندگی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر کلی ابتلا به ام اس از آنها پیروی کنید.

سیگار کشیدن را ترک کنید.
قرار گرفتن در معرض آفتاب کافی و دریافت سطوح بالاتر ویتامین D ممکن است از ام اس جلوگیری کند.
از یک رژیم غذایی سالم با چربی کم و اشباع شده استفاده کنید و روغن بذر کتان را وعده غذایی خود بگنجانید.
پایین نگه داشتن سطح استرس و ورزش به طور منظم می تواند ابتلا به ام اس را کاهش دهد.
افرادی که مقدار زیادی قهوه می نوشند (حدود 4 فنجان در روز) به میزان قابل توجهی کمتر است.

دانشمندان، محققان و پزشکان هنوز نتوانسته ‌اند روشی برای درمان یا پیشگیری از ام ‌اس پیدا کنند. از دلایل اصلی آن این است که بیماری ام اس به طور کامل شناخته نشده است.

کارشناسان معتقدند ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد عوارض بیماری ام اس نقش دارند. شناسایی این عوامل می تواند راه را برای توسعه درمان ها و گزینه های پیشگیری باز کند.

همچنین بخوانید: ضرورت شناخت انواع ویتامین های مورد نیاز بدن

علت بیماری MS

هنوز مشخص نیست که چرا برخی افراد به ام اس مبتلا می شوند و برخی دیگر نه. به نظر می رسد عوامل محیطی و ژنتیکی در ابتلا افراد به این بیماری نقش دارند. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به MS را افزایش دهند شامل موارد زیر است:

سابقه خانوادگی

اگر خواهر و برادر یا یکی از والدین شما مبتلا به ام اس باشد، در این صورت شما در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماری هستید.

عفونت های خاص

ویروس های مختلفی با ام اس مرتبط اند، از جمله اپشتین بار، ویروسی که باعث مونونوکلئوز عفونی می شود.

نژاد

افراد سفید پوست، به ویژه آنهایی که از تبار اروپای شمالی هستند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به ام اس هستند.

شرایط اقلیمی

ام اس در کشورهای دارای آب و هوای معتدل بسیار شایع تر است.

ویتامینD

داشتن سطوح پایین ویتامین D و قرار گرفتن کم در معرض نور خورشید با خطر بیشتر ابتلا به ام اس مرتبط است.

برخی بیماری های خود ایمنی

در صورت داشتن سایر اختلالات خود ایمنی مانند بیماری تیروئید، کم خونی، پسوریازیس، دیابت نوع 1 یا بیماری التهابی روده، خطر ابتلا به ام اس بیشتر است.

همچنین بخوانید: خطرناک ترین نوع دیابت را بشناسید

آیا بیماری MS کشنده است؟

بیماری MS به ندرت کشنده است، اما عوارض مرتبط با آن، مانند عفونت ها، بیماری های قلبی عروقی و… می تواند باعث شود طول عمر افراد مبتلا به ام اس نسبت به افراد عادی، کوتاه تر شود.

این مشکلات باعث می شود میانگین طول عمر مبتلایان به ام اس حدود 7 سال کمتر از افرادی باشد که با ام اس زندگی نمی کنند. اما درمان این عوارض می تواند خطر کوتاه شدن طول عمر را تا حد زیادی کاهش دهد.