عوارض ایمپلنت دندان چیست؟ از درد و تورم تا عفونت و شکستگی
ایمپلنت روش موثر و به اندازه کافی قوی است اما مانند هر جراحی دیگری با عوارض و خطراتی همراه است که از عوارض ایمپلنت دندان می توان به این موارد اشاره کرد: عفونت، تحلیل لثه، آسیب سینوس، جوش نخوردن ایمپلنت، شل شدن ایمپلنت، حرکت میکرو، آسیب عصبی یا بافتی، تخریب دندان های مجاور، خونریزی، التهاب مزمن ایمپلنت، آسیب ناشی از ضربه یا فشار بیش از حد به ایمپلنت و واکنش آلرژیک.
عوارض ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان می تواند خطرات و عوارض احتمالی به همراه داشته باشد؛ این عوارض ممکن است مدت کوتاهی پس از عمل یا سال ها بعد رخ دهد.
به خاطر داشته باشید که مقداری درد، تورم و ناراحتی پس از جراحی ایمپلنت طبیعی است که با مسکن ها قابل کنترل است اما اگر این علائم بعد از ۵ تا ۷ روز بهبود نیافت، حتما با جراح خود صحبت کنید و مراقبت عوارض احتمالی باشید. این عوارض احتمالی عبارتند از:
1- عفونت
عفونت در محل ایمپلنت، شایع ترین عارضه جراحی ایمپلنت دندان است. مانند هر عمل جراحی دهان، جراحی ایمپلنت دندان نیز با خطر عفونت همراه است که می تواند در حین و یا پس از جراحی اتفاق افتد. دندانپزشک حتما نکاتی را در مورد تمیز نگه داشتن دندان ها و شکاف ها به شما می گوید اما اگر متوجه هر گونه درد، تورم، تخلیه مایع از محل شکاف و یا حتی تب شدید، حتما با او تماس بگیرید چرا که ممکن است برای رفع این مشکل نیاز به درمان داشته باشید و درمان عفونت به محل و شدت عفونت بستگی دارد.
مواردی از جمله ابتلا به بیماری خودایمنی، سیگار کشیدن و بهداشت نامناسب دهان می توانند از عوامل خطر عفونت باشند.
2- تحلیل لثه
در برخی موارد ممکن است بافت لثه اطراف ایمپلنت تحلیل رود و منجر به التهاب و درد شود. در این شرایط نیاز است که خیلی سریع به دندانپزشک مراجعه شود.
3- خونریزی
در برخی موارد ایمپلنت منجر به خونریزی مزمن می شود. اگر خونریزی متوقف نشود باعث مشکلاتی از جمله ناراحتی معده و یا کم خونی می شود. در بیشتر موارد خونریزی را می توان با مداخله جراح و در حالی که ایمپلنت در جای خود قرار دارد متوقف کرد.
4- آسیب سینوس
یکی از خطرات اصلی ایمپلنت دندان آسیب سینوس است. فک بالایی مستقیم زیر سینوس های بینی قرار دارد و اگر ایمپلنت هایی جایگزین دندان های بالایی شوند ممکن است به داخل سینوس نفوذ کند و منجر به عفونت و التهاب سینوس ها شود که به آن سینوزیت می گویند. برخی از علائم سینوزیت عبارتند از:
- درد، حساسیت و تورم در اطراف گونه ها، چشم ها و پیشانی
- مخاط سبز یا زرد رنگ بینی
- گرفتگی بینی
- کاهش حس بویایی
- سردردهای سینوسی
- دندان درد
- بوی بد دهان
- دمای بالای بدن
5- جوش نخوردن ایمپلنت
در چند هفته اول پس از جراحی ایمپلنت، ایمپلنت دندان رشد کرده و با استخوان فک ترکیب می شود؛ این فرایند “جوش خوردن” و یا “استخوان سازی” نامیده می شود و برای موفقیت و اثربخشی طولانی مدت ایمپلنت بسیار مهم است. این روند می تواند حتی چندین ماه هم طول بکشد.
اگر ایمپلنت با استخوان ترکیب نشود، جراح دندان باید آن را خارج کند و پس از بهبودی ناحیه کاشت مجددا ایمپلنت را جایگذاری کند.
6- شل شدن ایمپلنت
احتمالا شایع ترین عارضه، ایمپلنتی است که شل شود. دلایلی که باعث بروز این عارضه می شوند عبارتند از سیگار کشیدن، بیماری لثه، بهداشت نامناسب دهان و دندان، از بین رفتن استخوان در اثر افزایش سن و در برخی موارد ممکن است استخوان فک به اندازه کافی برای نگه داشتن ایمپلنت قوی نباشد.
7- حرکت میکرو
گاهی اوقات ایمپلنت ها کمی جا به جا می شوند که به آن حرکت میکرو می گویند و به اندازه ایمپلنتی که شل می شود خطرناک نیست. علائم حرکت میکرو عبارت است از احساس سفتی در دندان های اطراف ایمپلنت و یا تغییر در ایمپلنت که وقتی در آینه به آن نگاه می کنید می توانید آن را ببینید.
به خاطر داشته باشید که حرکت میکرو یک علامت اولیه و هشداردهنده است که ایمپلنت ممکن است به زودی شل شود.
8- آسیب عصبی یا بافتی
جراحی ایمپلنت همچنین ممکن است منجر به آسیب عصبی شود. قبل از انجام جراحی دنداپزشک حتما باید رادیوگرافی بگیرد تا اعصاب دهان مشخص شود.
گاهی اوقات جراح به طور ناخواسته ایمپلنت را خیلی نزدیک به عصب قرار می دهد و این می تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و یا درد شود. آسیب های عصبی یا بافتی نیاز به درمان فوری دارند. به عنوان مثال، آسیب به عصب آلوئولار تحتانی (IAN) در فک پایین جدی است و برخی از علائم احتمالی این آسیب شامل موارد زیر است:
- بی حسی مداوم در طرف ایمپلنت، از جمله لب پایین، زبان و چانه
- درد یا ناراحتی مداوم
- گزگز یا سوزش در لثه و پوست
آسیب عصبی می تواند تاثیرات بلند مدتی داشته باشد؛ بنابراین قبل از انجام این جراحی حتما در مورد خطرات آن با دندانپزشک خود صحبت کنید. همچنین برای جلوگیری از این عارضه باید به دنبال جراح با تجربه ای باشید.
9- تخریب دندان های مجاور
قرار دادن ایمپلنت، بر روی دندان های مجاور تاثیر می گذارد؛ اگر دندان های مجاور مشکلات جزئی مانند پوسیدگی یا آسیب ریشه ای داشته باشند، ضربه ناشی از جراحی دهان می تواند مشکلات دندان های مجاور را بدتر کند. بنابراین دندانپزشک باید قبل از ایمپلنت، دندان های دیگر را معاینه کند و هر مشکلی که وجود دارد را برطرف کند.
10- آسیب ناشی از ضربه یا فشار بیش از حد به ایمپلنت
مانند هر دندان دیگری، فشار یا ضربه بیش از حد ممکن است باعث ترک خوردن یا لق شدن ایمپلنت شود. گاهی اوقات برخی از افراد بدون این که متوجه باشند فشار بیش از حدی به ایمپلنت دندان وارد می کنند مثل دندان قروچه موقع خواب. این افراد برای جلوگیری از آسیب به ایمپلنت و دیگر دندان های طبیعی خود لازم است که از محافظ دندان استفاده کنند.
11- التهاب مزمن ایمپلنت
گاهی اوقات به دلیل التهاب مزمن در محل ایمپلنت، نوعی بیماری لثه به نام پری ایمپلنتیت اتفاق می افتد که باعث از بین رفتن استخوان های اطراف ایمپلنت می شود و با علائمی مثل خونریزی یا تورم در اطراف ایمپلنت همراه است.
بر اساس یک بررسی که در سال ۲۰۱۷ انجام شده است، پیشرفت پری ایمپلنتیت و علائم آن ممکن است حدود ۵ سال طول بکشد، به همین دلیل این عارضه یکی از عوارض بلند مدت ایمپلنت است.
12- واکنش آلرژیک
اگر افراد به آلیاژ تیتانیوم، فلزی که در برخی از ایمپلنت های دندانی وجود دارد حساسیت داشته باشند ممکن است پس از انجام ایمپلنت دچار واکنش های آلرژیک شوند مانند تورم، از دست دادن حس چشایی و احساس سوزن سوزن شدن.
محققان در مطالعه ای در سال ۲۰۱۹ خطرات استفاده از ایمپلنت ساخته شده از تیتانیوم یا فلز را بررسی کردند و متوجه شدند که برخی از افراد دارای حساسیت فلزی نادری هستند و باعث می شود بدنشان کاشت ایمپلنت را پس بزند. به همین خاطر آن ها توصیه کرده اند که افراد قبل از انجام چنین جراحی حتما تحت آزمایش حساسیت به فلز قرار گیرند.
به طور کلی احتمال خیلی کمی وجود دارد که افراد به فلز حساسیت داشته باشند و بدنشان ایمپلنت را رد کند.
پیشگیری از عوارض ایمپلنت دندان
حتی اگر نتوان از همه عوارض ایمپلنت پیشگیری کرد، می توان با رعایت اقداماتی از برخی عوارض جلوگیری کرد:
1- انتخاب یک دندانپزشک با تجربه
برای موفقیت در روند جراحی ایمپلنت و کاهش عوارض، انتخاب یک جراح با تجربه و متخصص بسیار مهم است. یک دندانپزشک با تجربه تمام فرایندهای قبل و حین جراحی را به خوبی پیش می برد و پروتکل درمانی را با کمترین خطر و عوارض تا پایان پیش می برد.
2- رعایت دستورات پزشک
فعالیت ها و عادات افراد بسیار در این فرایند تاثیرگذار هستند. برای کاهش عوارض ایمپلنت دندان ضروری است که از دستورالعمل های جراح خود پس از عمل پیروی کنید. به عنوان مثال ممکن است پزشکتان به شما دستور دهد که تا زمان بهبودی محل کاشت باید غذاهای نرم بخورید، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و از خوردن تمام خوراکی های سفت خودداری کنید.
3- جراحی هدایت کامپیوتری
جراحی ایمپلنت دندان با هدایت کامپیوتری یکی از فناوری های جدید و پیشرفته برای قرار دادن ایمپلنت است که امکان قرار دادن دقیق ایمپلنت را فراهم کرده و خطر عوارض را کاهش می دهد.
به طور کلی، انتخاب جدیدترین فناوری های پیشرفته برای ارزیابی و جراحی ایمپلنت خطر بروز عوارض را کاهش می دهد.
4- برنامه ریزی کامل
قبل از جراحی ایمپلنت، دندانپزشک سلامت دهان و سابقه پزشکی را ارزیابی و اهداف و انتظارات بیمار را بررسی می کند. آن ها همچنین اسکن سه بعدی و اشعه ایکس را برای ارزیابی تراکم استخوان، فاصله دندان ها و سایر عواملی که می توانند بر کاشت ایمپلنت تاثیر بگذارند بررسی می کنند. این بررسی ها به برنامه درمانی کمک می کند، هر گونه عوارض احتمالی را شناسایی و از بروز آن ها جلوگیری می کند.
5- سایر مراقبت های پیشگیرانه
- روزانه مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و از دهانشویه استفاده کنید.
- هر شش ماه یک بار به دنداپزشک مراجعه کنید.
- سیگار نکشید.
- برای داشتن استخوان های قوی، کلسیم بیشتری مصرف کنید مثل خوردن مکمل های کلسیم و یا غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست، کلم بروکلی، پرتقال و پنیر.
- اگر دندان قروچه می کنید با دندانپزشک خود مشورت کنید که چه راهکارهایی برای محافظت از دندان ها وجود دارد.
- پس از کاشت ایمپلنت فورا برای تعویض دندان اقدام نکنید.
- پرهیز از عاداتی که به دندان آسیب می رساند مانند خوردن آب نبات.
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
