علت لرزش دست در جوانی، میانسالی و سالمندی چیست؟
به طور کلی علت لرزش دست، اختلال در قسمت های عمیق مغز است که حرکات را کنترل می کنند. بیشتر انواع لرزش ها هیچ علت شناخته شده ای ندارند، اگرچه برخی از اشکال آن وجود دارد که به نظر می رسد ارثی است و در خانواده ها وجود دارد.
انواع لرزش دست
لرزش دست را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: لرزش استراحت و لرزش کنشی.
1- لرزش استراحت
لرزش استراحت زمانی رخ می دهد که عضلات شل و در حال استراحت هستند. این نوع لرزش اغلب در افراد مبتلا به پارکینسون دیده می شود.
2- لرزش کنشی
لرزش کنشی زمانی اتفاق می افتد که عضلات در حال حرکات ارادی و یا مشغول انجام فعالیت خاصی هستند. بیشتر انواع لرزش ها، لرزش کنشی هستند.
علت لرزش دست چیست؟
لرزش می تواند به خودی خود رخ دهد یا نشانه ای از اختلالات عصبی باشد. برخی از علل شناخته شده لرزش دست به شرح زیر است:
1- لرزش اساسی
این اختلال عصبی رایج ترین علت لرزش دست هاست. در این اختلال لرزش معمولا زمانی اتفاق می افتد که دست ها در حال انجام کاری هستند و زمانی که دست ها در حال استراحت اند هیچ لرزشی وجود ندارد. تا به حال هیچ دلیل مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است؛ تنها برخی از تحقیقات تغییرات یک ژن را بررسی کرده اند.
اگر علائمی که دارید خفیف است پس نیازی به درمان ندارید اما اگر علائم تان طوری است که مانع از انجام کارهای روزمره یا شغلی می شوند، می توانید با دارو، جراحی و یا کاردرمانی علائم را برطرف کنید.
2- بیماری پارکینسون
یکی از اصلی ترین نشانه‌های بیماری پارکینسون، لرزش است. چرا که در این بیماری، عضلاتی که حرکات بدن را کنترل می کنند آسیب دیده اند. لرزش در پارکینسون معمولا از یک طرف بدن شروع می شود اما با گذشت زمان ممکن است به طرف دیگر بدن نیز سرایت کند.
از نشانه های دیگر این بیماری باید به حرکات آهسته تر، مشکل در تعادل و سفت شدن و انقباض دست ها و پاها اشاره کرد. درمان اصلی لرزش پارکینسون مصرف دارو و گاهی جراحی برای کنترل بهتر عضلات است.
همچنین بخوانید: بررسی علائم بیماری پارکینسون
3- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
بیماری مولتیپل اسکلروزیس زمانی اتفاق می افتد که بخشی از اعصاب آسیب دیده باشند. هنگامی که این بیماری رخ دهد، علائمی مانند لرزش در دست یا سایر قسمت های بدن به وجود می آید. مصرف دارو رایج ترین راه برای درمان این بیماری است. همچنین با کمک فیزیوتراپی و یا کاردرمانی می توان علائم ناشی از این بیماری را مدیریت کرد.
4- پرکاری تیروئید
علت لرزش دست همچنین می تواند پرکاری تیروئید باشد. این بدان معنی است که غده تیروئید شما سخت کار می کند، پروتئین های تیروئید بر فعالیت عصبی تاثیر می گذارند و پروتئین بیش از حد می تواند باعث لرزش دست و سایر علائم شود.
نشانه های دیگری که می توان بر اثر پرکاری تیروئید داشت این است که ضربان قلب تان سریع تر می زند، بدون تلاش خاصی وزن کم می کنید، به نور حساس هستید و مشکلاتی در خوابیدن دارید. با انجام یک آزمایش خون ساده می توانید متوجه وضعیت غده تیروئید خود شوید.
5- مصرف بیش از حد کافئین
کافئین یک محرک است و مصرف بیش از حد کافئین یعنی تحریک بیش از حد سیستم عصبی که می تواند لرزش دست را تشدید کند.
بنابراین همان کافئین موجود در قهوه که به شما کمک می کند تا بیدار بمانید و صبح خود را با انرژی شروع کنید، در صورت مصرف بیش از حد مشکل‌زا می شود. البته لازم است ذکر کنیم که مصرف قهوه تنها علت لرزش دست نیست، بلکه کافئین در داروهای بدون نسخه سردرد، انواع شکلات ها و نوشابه های گازدار نیز یافت می شود.
6- سو مصرف یا ترک الکل
هم مصرف بیش از حد الکل و هم ترک کردن آن باعث بیش فعالی سیستم عصبی و در نهایت لرزش دست ها می شود. بنابراین کسانی که به الکل اعتیاد دارند می دانند که ترک الکل علائم زیادی دارد که یکی از آن ها لرزش دست است.
لرزش دست معمولا ۱۰ ساعت پس از آخرین نوشیدن الکل شروع می شود و تا چند هفته ادامه پیدا می کند. برخی از برنامه های سم زدایی مواد و دارو که برای مدیریت علائم ترک استفاده می شود، می تواند لرزش دست ها را برطرف کند.
همچنی بخوانید: عوارض مشروبات الکلی در مردان و زنان
7- کمبود خواب
نداشتن خواب کافی به مغز آسیب می زند و در اثر آن مغز نمی تواند به خوبی پیام ها را به قسمت های مختلف بدن برساند. بنابراین کمبود خواب نیز می تواند علت لرزش دست باشد، به این دلیل که مغز نمی تواند کارکرد معمول خود را داشته باشد.
8- قند خون پایین
از آن جایی که اعصاب و ماهیچه های بدن با کمک قند خون کار می کنند، زمانی که قند خون پایین باشد ممکن است لرزش دست، مشکلات بینایی، تشنج و از دست دادن هوشیاری اتفاق افتد. قند خون پایین ممکن است ناشی از دیابت، مصرف برخی از داروها، مصرف زیاد الکل و یا کمبود غذاهای خاصی باشد. پزشک متخصص می تواند دلیل اصلی قند خون پایین شما را مشخص کند و درمان آن را نیز به شما ارائه دهد.
9- استرس
وقتی افراد در یک موقعیت استرس زا مانند سخنرانی و یا حتی تماشای یک فیلم ترسناک قرار می گیرند، اعصاب بیش از حد کارکرد معمول خود را از دست می دهد، ضربان قلب بالا می رود و دست ها شروع به لرزیدن می کند و هنگامی که استرس از بین می رود، لرزش دست ها متوقف می شود.
بنابراین افزایش آدرنالین ناشی از استرس، اضطراب، هیجانات شدید و ترس ها می تواند تنش عضلانی را افزایش داده و باعث لرزش دست شوند. برای حل این مشکل می توان تکنیک های کاهش استرس مانند تنفس عمیق و یا مدیتیشن را امتحان کرد.
10- مصرف برخی از داروهای خاص
علت لرزش دست همچنین می تواند ناشی از عوارض جانبی رایج بسیاری از انواع مختلف داروها باشد. از جمله رایج ترین این داروها می توان به داروهای خلق و خو، تشنج، آمفتامین ها، کورتیکواستروئیدها، میگرن، نوروپاتی، آسم و حتی برخی از آنتی هیستامین ها اشاره کرد.
11- سیگار کشیدن
در حالی که خیلی از افراد سیگار می کشند تا استرس خود را کاهش دهند، سیگار کشیدن به خودی خود باعث ایجاد احساس اضطراب و لرزش دست می شود. به این صورت که نیکوتین که یک داروی اعتیادآور در تنباکو است وارد جریان خون می شود و ضربان قلب را تندتر می کند، اضطراب را بالا می برد و موجب لرزش دست می شود. برای حل این مشکل بهتر است با پزشک خود درباره ترک تنباکو صحبت کنید.
12- کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 نقش مهمی در حفظ سلامت سیستم عصبی دارد. لازم است بدانید که اگر به اندازه کافی گوشت، تخم مرغ یا شیر نمی‌خورید و یا داروهای خاصی مصرف می کنید، ممکن است سطح این ویتامین در بدن شما کمتر از حد طبیعی باشد و کمبود این ویتامین می تواند باعث لرزش دست‌ها، احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها شود.
برای رفع این مشکل بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا درباره مصرف مکمل ها شما را راهنمایی کند.
13- تومور فئوکروموسیتوم
این تومور نادر و معمولا خوش خیم است و در غده فوق کلیوی رشد می کند و فشار خون را تا حد زیادی بالا می برد. تومور فئوکروموسیتوم باعث لرزش دست، تعریق شدید، تنگی نفس و سردرد می شود و همچنین می تواند منجر به بیماری های قلبی و سکته مغزی شود. بنابراین بهتر است آن را با جراحی بردارید.
14- نارسایی کبد یا کلیه
علت لرزش دست ممکن است ناشی از اختلالات کبدی مانند بیماری ویلسون باشد؛ چرا که پروتئین اضافی می تواند علائم حرکتی مانند لرزش، انقباضات ناگهانی و کوتاه ناخواسته و تکان دادن یک و یا گروهی از عضلات را ایجاد کند.
ویلسون یک بیماری ژنتیکی است که با تجمع مس در بدن اتفاق می افتد و به کبد و مغز آسیب می رساند. از نشانه های این بیماری می توان به احساس خستگی و زردی پوست و چشم اشاره کرد و بیماری ویلسون با دارو و رژیم غذایی قابل درمان است.
15- اختلالات مغزی
اگر فردی تجربه آسیب و یا سکته مغزی داشته باشد، ممکن است دچار لرزش دست شده باشد. در این شرایط می توان از پزشک خود درباره دارو و یا کاردرمانی برای کاهش لرزش دست سوال کرد. همچنین بهتر است در این بازه از مصرف کافئین، نیکوتین و یا هر چیز دیگری که لرزش را شدیدتر می کند خودداری کرد.
16- مسمومیت جیوه ناشی از غذا یا محیط زیست
این نوع مسمومیت باعث ضعف عضلانی و لرزش دست ها می شود و هماهنگی حرکتی بدن را تضعیف می کند.
چه کسانی بیشتر در معرض لرزش دست هستند؟
اگرچه لرزش دست ها ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما در میان افراد میانسال و مسن تر شایع تر است و شیوع آن در میان مردان و زنان به یک اندازه است.
تشخیص و درمان لرزش دست
1- تشخیص
برای تشخیص علت لرزش دست، پزشک متخصص سابقه پزشکی را بررسی می کند و معاینات فیزیکی و عصبی را ارزیابی می کند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- اینکه لرزش در حال استراحت است یا کنشی
- محل دقیق لرزش
- ظاهر لرزش
2- درمان
اگر چه تقریبا هیچ درمانی برای اکثر لرزش ها وجود ندارد، اما درمان هایی که برای بیماری های زمینه ای مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند لرزش دست را تا حدی کاهش دهد. برخی از داروهایی که می توانند لرزش دست را کاهش دهند شامل موارد زیر است:
- داروهای مسدود کننده بتا و یا بتابلوکرها
- داروهای ضد تشنج
- آرام بخش ها و یا بنزودیازپین‌ها
- داروهای پارکینسون مانند لوودوپا و کاربیدوپا
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
