تفاوت زایمان طبیعی و سزارین، کدام بهتر است؟
آیا شما درباره تفاوت زایمان طبیعی و سزارین اطلاعات کافی دارید؟ اکثر خانم ها، از انجام زایمان طبیعی وحشت دارند و به فکر استفاده از روش سزارین می افتند. انجام زایمان برای هر خانم با خانم دیگر متفاوت است. عوامل زیادی بر چگونگی انجام زایمان تاثیر می گذارد. ما در این محتوا قصد داریم شما را با تفاوت زایمان طبیعی و سزارین آشنا کنیم.
زایمان طبیعی چیست؟
لحظه تولد نوزاد به طور تقریبی مشخص می شود. پزشک زنان و زایمان، زمانی را برای انجام زایمان تعیین می کند. دردهای زایمان ممکن است، 3 هفته قبل از زمان تقریبی و یا 2 هفته بعد از زمان تعیین شده، آغاز شوند.
در جریان زایمان طبیعی، جنین از طریق انقباضات ایجاد شده در رحم، از مسیر واژن متولد می شود، انقباضات رحمی موجب باز شدن دهانه رحم می شود و جنین به راحتی از داخل رحم خارج می شود.
نشانه های زایمان طبیعی
موارد زیر نشان دهنده ی آن است که زمان به دنیا آمدن کودک شما فرا رسیده است
پایین آمدن برآمدگی شکم
در این زمان سر جنین پایین می آید و مادر بهتر تنفس می کند. در این زمان به مثانه مادر، فشار زیادی وارد می شود و باعث ایجاد تکرر ادرار در مادر می شود.
این علامت در خانم هایی که اولین بارداری را تجربه می کنند، حدود چند هفته قبل از انجام زایمان ایجاد می شود ولی در خانم هایی که بارداری دوم یا سوم آنها می باشد، این علامت تقریبا چند روز قبل از انجام زایمان، شروع می شود.
خروج ترشحات از داخل رحم
در برخی موارد ممکن است، چند روز قبل از زایمان ترشحات صورتی رنگ حاوی خون، از داخل رحم بیرون بیاید.
پاره شدن کیسه آب
این اتفاق قبل از شروع زایمان و یا روز قبل از زایمان رخ می دهد. زمانی که کیسه آب پاره می شود، از ناحیه تناسلی، مایعات و ترشحات خارج می شوند.
انقباضات رحم
وجود انقباضات رحم به طور نامنظم قبل از زایمان، کاملا طبیعی می باشد. این انقباض ها در فاصله نزدیک به زایمان، منظم و با زمان کوتاه انجام می شود.
اسهال
در برخی خانم ها ممکن است، مشکل اسهال ایجاد شود.
مزایای زایمان طبیعی
مادرانی که روش زایمان طبیعی را انتخاب کرده اند به دلیل تحمل درد در هنگام زایمان احساس رضایت می کنند و بر روحیه آنها تأثیر مثبت می گذارد. در برخی موارد، می تواند از افسردگی احتمالی پس از زایمان، که ممکن است برای هر مادری رخ دهد، جلوگیری کند.در بررسی فواید زایمان طبیعی برای مادر و کودک باید به نکات مختلفی توجه کرد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم.
همچنین بخوانید : عوارض افسردگی شدید را جدی بگیرید
مزایای زایمان طبیعی برای مادر
- مهم ترین تفاوت زایمان طبیعی و سزارین این است که مادر بلافاصله بعد از انجام زایمان طبیعی، نوزاد خود را در آغوش می گیرد.
- مادر خیلی راحت به نوزاد شیر می دهد.
- مادر بعد از انجام زایمان طبیعی، مدت زمان کمتری نسبت به سزارین در بیمارستان بستری می شود.
- مادر در زمان انجام زایمان طبیعی، حجم خون کمتری از دست می دهد.
- مادر در زایمان طبیعی دچار عوارض بیهوشی نمی شود.
- از نظر هزینه انجام زایمان طبیعی، مقرون به صرفه تر می باشد.
- احتمال بروز عفونت در مادرانی که زایمان طبیعی انجام داده اند، در مقایسه با خانم هایی که سزارین می شوند،کمتر است.
- مادرانی که زایمان طبیعی انجام می دهند، دوره بهبودی کوتاه تری دارند و خیلی زودتر می توانند، فعالیت های روزانه خود را انجام دهند.
- در جریان انجام زایمان طبیعی، همسر خانم می تواند در کنار او حضور داشته باشد و به او روحیه بدهد.
- مادر بعد از انجام زایمان طبیعی می تواند راه برود، کودک خود را بغل کند و استحمام کند.
- تفاوت زایمان طبیعی و سزارین در این است که مادر بعد از انجام زایمان طبیعی می تواند راه برود به همین دلیل کمتر دچار یبوست نمی شود.
- در جریان زایمان طبیعی از داروهای پزشکی استفاده نمی کند و به طور غریزی، زایمان انجام می شود.
- بعد از انجام زایمان طبیعی مادران راحت تر به نوزاد خود آغوز را می دهند. خوردن آغوز برای سلامتی نوزاد بسیار مهم است.
مزایای زایمان طبیعی برای کودک
- تغذیه زودهنگام با شیر مادر، مهم ترین تفاوت زایمان طبیعی و سزارین
- در زایمان طبیعی رشد جنین تکمیل می شود. در روز های آخر سیستم تنفسی، کبدی و سلول های مغزی به خوبی رشد می کنند.
- مایعات وارد شده به ریه نوزاد خارج می شود و تنفس نوزاد راحت تر می شود.
- تقویت سیستم ایمنی نوزاد با استفاده از باکتری های مفید در مجرای زایمان انجام می شود.
- بهره برداری از امواج هورمونی موجود در کاتکول آمین ها که موجب هوشیاری نوزاد می شود.
عوارض زایمان طبیعی
عوارض زایمان طبیعی از زمان قدیم تا بحال وجود دارد ولی مزایای آن در مقایسه با عوارض آن بیشتر است. مادر برای حفظ سلامتی خود و نوزاد، باید مراقبت های لازم را انجام دهد تا بارداری سالم و زایمان طبیعی بدون عارضه ای را تجربه کند. انتخاب پزشک متخصص نیز در کاهش ایجاد عوارض بسیار مهم است.
عوارض زایمان طبیعی برای مادر
- وجود علائمی مانند تب و لرز
- خونریزی قبل از قاعدگی
- احساس درد در ناحیه تناسلی خانم
- ایجاد تورم و قرمزی در نوک پستان
- وجود درد شدید در قسمت زیر شکم
- احساس سرگیجه
- رنگ پریدگی
- ترشح از مهبل
- احتمال پاره شدن قسمت پرینه که بین رکتوم و واژن قرار دارد.
عوارض زایمان طبیعی برای کودک
- احتمال مرگ جنین در داخل رحم
- احتمال خونریزی و شکستگی جمجمه نوزاد
در شرایطی که سر جنین بزرگتر از حد معمول باشد، پزشک از وسیله ای به نام فورسپس یا دستگاه مکش، برای کشیدن نوزاد کمک می گیرد. اگر پزشک دقت و تجربه کافی جهت استفاده از فورسپس را نداشته باشد، می تواند باعث شکستگی جمجمه و خونریزی شود.
زایمان سزارین چگونه است؟
سزارین نوعی روش زایمان است که در داخل اتاق عمل جراحی انجام می شود. در این روش برشی بر روی شکم مادر ایجاد می شود و نوزاد از داخل رحم برداشته می شود.
همچنین بخوانید: انواع روش های زایمان در آب
تفاوت زایمان طبیعی با سزارین در این است که در زایمان طبیعی، نوزاد از طریق مجرای زایمان خارج می شود ولی در سزارین با استفاده از برش ایجاد شده، نوزاد متولد می شود. در اکثر موارد انجام سزارین، به دلیل وجود خطر برای سلامتی مادر و جنین می باشد.
مزایای زایمان سزارین
زمانی که یک مادر به علت وجود مشکلات جسمی و یا مشکلات ناشی از بارداری، نتواند زایمان طبیعی را انجام دهد، می توان از زایمان سزارین برای حفظ جان مادر و نوزاد استفاده کرد. زمانی که نوزاد در وضعیت بریچ قرار دارد، باید حتما سزارین انجام شود. هنگامی که جنین طوری قرار می گیرد که باسن و یا دو پای او نزدیک به دهانه رحم می باشد، را وضعیت بریچ می گویند.
مزایای زایمان سزارین برای مادر
- اگر به هر دلیلی دهانه رحم باز نشود و یا وضعیت نوزاد خطرناک باشد، از روش سزارین استفاده می شود.
- خانم هایی که مبتلا به بیماری قلبی و فشار خون بالا هستند، می توانند با خیال راحت روش سزارین انجام دهند.
- احتمال پارگی منطقه پرینه از بین می رود.
- کسانی که مبتلا به بیماری هایی خاص هستند، در جریان سزارین بیماری آنها تحت کنترل می باشد.
- برنامه ریزی دقیق برای متولد شدن نوزاد انجام می شود.
- مدت زمان درد برای مادر کمتر از زایمان طبیعی است.
- سزارین با بیهوشی انجام می شود و مادر درد نمی کشد.
- در سزارین معاینه دوره ای ناحیه تناسلی لازم نیست ولی برای زایمان طبیعی نیاز است که مادر پی در پی معاینه شود. در این مواقع مادران احساس شرم می کنند.
مزایای زایمان سزارین برای کودک
- احتمال ضربه به جنین به حداقل می رسد.
- در شرایط غیر طبیعی جنین مانند حالت بریج و یا قرار گرفتن جفت بر روی سرویکس، می توان در شرایط ایمن، نوزاد را از داخل رحم برداشت.
- در شرایطی که جنین دچار زجر تنفسی می شود و یا دچار اختلال ضربان قلب می گردد، می توان با سزارین این مشکلات را حل کرد.
- جنینی که بزرگ جثه می باشد، به راحتی با سزارین متولد می شود.
- جنین های چند قلو به راحتی با سزارین خارج می شوند.
- احتمال انتقال عفونت های تبخال تناسلی و ایدز به جنین از بین می رود.
عوارض زایمان سزارین
سزارین در نگاه اول یک روش بدون درد و خیلی راحت برای زایمان می باشد. سزارین دارای عوارضی می باشد که سلامتی مادر را به خطر می اندازد. در روش سزارین به دلیل درد ناحیه عمل، بلند شدن و برخاستن خیلی مشکل می شود. احتمال یبوست بیشتر می شود.
تفاوت زایمان طبیعی و سزارین ، در سزارین مدت زمان بستری بودن در بیمارستان بیشتر از زایمان طبیعی می باشد و دوره بهبودی طولانی تری نیز دارد. در روش سزارین 48 ساعت بعد از عمل بیمار مرخص می شود ولی در زایمان طبیعی 24 ساعت بعد ترخیص انجام می شود.دو هفته بعد از زایمان طبیعی فرد بهبودی می یابد ولی در سزارین 4 هفته طول می کشد.
عوارض زایمان سزارین برای مادر
- این روش تهاجمی محسوب می شود و ممکن است خطرات و عوارض جانبی ایجاد کند.
- از دست دادن حجم زیادی از خون
- ایجاد حالت تهوع، استفراغ بعد از سزارین
- ایجاد سردردهای زیاد بعد از سزارین
- احتمال بروز عفونت در مثانه، رحم و قسمت های دیگر سیستم ادراری
- احتمال خطر جدا شدن جفت به سختی در زایمان های بعدی
- احتمال ایجاد ترومبوز وریدی، احتمال تشکیل لخته های خون در ریه ها و پاها
- برخی از پزشکان سزارین را زایمان زودرس می نامند. سزارین در هفته 39 بارداری انجام می شود یعنی دو هفته زودتر از زمان زایمان طبیعی .
- باقی ماندن جای اسکار یک تفاوت زایمان طبیعی و سزارین می باشد. در زایمان طبیعی هیچ گونه جای اسکار بر بدن باقی نمی ماند.
- احتمال ابتلا به حاملگی خارج از رحم، در آینده بیشتر است.
عوارض زایمان سزارین برای کودک
- تفاوت زایمان طبیعی و سزارین در این امر مهم می باشد که برقراری تماس بدنی نوزاد با مادر، به عملکرد قلب، تنفس و دمای بدن نوزاد بسیار کمک می کند.
- بعد از زایمان سزارین ممکن است، مادر حال بدی داشته باشد و امکان برقراری تماس وجود نداشته باشد در حالی که در زایمان طبیعی مادر می تواند فرزند خود را در آغوش بگیرد.
- در زمان سزارین، نوزاد با زائده های پوستی که دارای استافیلوکوک هستند، مواجه می شوند که بسیار خطرناک هستند.
- نسبت به زایمان طبیعی، نوزاد بعد از سزارین، دیرتر شیر می خورد.
- احتمال ایجاد بیماری های آسم، دیابت و آلرژی در این نوزادان تا 50 درصد افزایش می یابد.
- احتمال بروز چاقی در این نوزادان بیشتر است.
- احتمال ابتلا به بیماری سلیاک افزایش می یابد.
زایمان سزارین بهتر است یا طبیعی؟
در زایمان طبیعی، مادر و نوزاد در معرض خطرات کمتری قرار می گیرند ولی در برخی مواقع پزشک انجام سزارین را تجویز می کند. گفتن جمله اینکه سزارین بهتر است یا زایمان طبیعی، بستگی به شرایط مادر و نوزاد دارد.
برای انتخاب روش مناسب برای زایمان، باید با یک پزشک ماهر و باتجربه مشورت کرد. پزشک بعد از بررسی شرایط جسمانی مادر، سابقه بیماری و چگونگی رشد جنین، تصمیم نهایی را می گیرد، به طوری که سلامتی نوزاد و مادر حفظ شود.
در چه مواردی سزارین توصیه می شود؟
- خانم هایی که سر جنین آنها به طرف پایین نباشد و جنین در جای مناسبی قرار نگرفته باشد، باید از روش سزارین استفاده کنند.
- خانم هایی که وزن جنین آنها و یا خودشان بسیار بالا باشد.
- خانم هایی که مبتلا به هموروئید حاد هستند، باید سزارین شوند زیرا ممکن است در جریان زایمان طبیعی دچار خونریزی شدید شوند.
- در برخی موارد پزشک زنان تشخیص می دهد که ممکن است نوزاد در زمان انجام زایمان طبیعی، دچار کمبود اکسیژن شود.
- خانم هایی که سابقه انجام جراحی دهانه رحم، سرکلاژ و یا سقط جنین به دفعات را داشته اند، باید سزارین انجام دهند.
- خانم هایی که مبتلا به بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های قلبی، بیماری های عفونتی و یا عفونت ویروسی قابل انتقال مانند ایدز و یا زگیل تناسلی باشند.
- مادرانی که چند قلو باردار می باشند.
- خانم هایی که سزارین را دو بار در گذشته انجام داده اند.
- وجود جفت سرراهی
- قرار داشتن جنین به صورت عرضی در داخل رحم
آیا می توان بعد از سزارین زایمان طبیعی را انجام داد؟
اکثر خانم هایی که سابقه سزارین داشته اند، می توانند برای تولد فرزند دیگر خود، زایمان طبیعی داشته باشند. به زایمان طبیعی بعد از زایمان سزارین، VBAC می گویند.
انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین، برای همه خانم ها امکان پذیر نیست چون ممکن است باعث ایجاد خونریزی شدید، پارگی رحم و یا قرار گرفتن مادر در شرایط هیسترکتومی شود و جان مادر و نوزاد به خطر بیفتد.اگر خانمی به دلیل تنگی لگن سزارین شده است، نمی تواند زایمان طبیعی انجام دهد.
اگر خانمی به دلیل چندقلویی و یا وضعیت نادرست جنین، سزارین شده باشد، می تواند زایمان طبیعی داشته باشد. خانم هایی که سابقه دو سزارین قبلی را دارند، نمی توانند زایمان طبیعی انجام دهند. همچنین خانم هایی که پارگی رحم در بارداری های قبلی را تجربه کرده اند، نمی توانند زایمان طبیعی داشته باشند.
عوامل خطرساز برای انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین
- پره اکلامپسی
- چاقی بیش از اندازه مادر
- سن بالاتر از 35 سال مادر باردار
- فاصله سزارین با این زایمان 19 ماه باشد.
- جنین بزرگ باشد.
- برش سزارین به صورت عمودی باشد.
