عوارض سقط جنین عمدی برای مادر

اگر تجربه سقط جنین داشته اید و یا قصد انجام سقط جنین را دارید بهتر است بیشتر با این کار و عوارض پس از آن آشنا شوید. سقط جنین چه ناخواسته باشد و چه عمدی، اگر تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود ایمن خواهد بود و مراقبت پس از سقط جنین فقط استراحت کردن است. عوارض سقط جنین عمدی معمولا خفیف است و دوره آن نسبتا سریع می گذرد اما برخی از عوارض احتمالی ممکن است از بین نروند. در این مطلب سقط جنین را به طور کامل بررسی می کنیم.

رشد هفته به هفته جنین

جنین در طول بارداری تغییرات زیادی می کند؛ این زمان به سه مرحله تقسیم می شود که هر مرحله شامل سه ماه است.

1- سه ماهه اول

سه ماهه اول بارداری تا هفته ۱۲ بارداری طول می کشد. در طول این سه ماهه، تخمک بارور شده به جنین تبدیل می شود و در طول این مدت مغز، نخاع، بند ناف، اجزای صورت، دست و پا، انگشتان، ناخن ها، گوش ها، ماهیچه ها، استخوان ها، اندام های تناسلی و قلب جنین شروع به رشد می کند. بیشتر افراد در این دوره ممکن است علائم ناخوشایندی مانند حالت تهوع صبحگاهی و خستگی را تجربه کنند.

2- سه ماهه دوم

در این دوره جنسیت جنین مشخص می شود، حرکات جنین توسط مادر احساس می شود، ضربان قلب در سونوگرافی واضح است و جنین در این دوره می تواند انگشت شست خود را بمکد، پلک می زند، خمیازه بکشد، لبخند بزند و حرکات کششی انجام دهد. تارهای صوتی تشکیل می شود و سر متناسب با بدن رشد می کند، پوست جنین ضخیم تر می شود و ریه ها و موهای او شروع به رشد می کند. در این دوره حواس پنجگانه جنین رشد می کند به طوری که به صدای بیرون، نور محیط و درد پاسخ می دهد. علاوه بر آن، تهوع صبحگاهی و ناراحتی های اوایل بارداری نیز از بین می رود.

3- سه ماهه سوم

در طول سه ماهه سوم جنین به سرعت وزن اضافه می کند، اکثر سیستم های داخلی به خوبی رشد کرده اند، مغز با بیشترین سرعت رشد می کند، استخوان ها در حال سفت شدن هستند و پوست همچنان در حال ضخیم شدن است. در حالت ایده آل، در این دوره سر جنین در رحم به سمت پایین آمده است و مادر آماده زایمان است.

همچنین بخوانید: بررسی هفته به هفته مراحل رشد جنین

شایع ترین عوارض سقط جنین عمدی

خونریزی و گرفتگی عضلات پس از سقط جنین معمول است. بسیاری از افراد عوارض جانبی دیگری از جمله حالت تهوع، درد سینه، درد قفسه سینه و ترشحات واژن را تجربه می کنند.

1- خونریزی

هر فردی پس از سقط جنین مقادیر متفاوتی از خونریزی را تجربه می کند. سقط جنین چه با دارو باشد و چه با جراحی، خونریزی آن خفیف و به طور معمول از چند روز تا حدود ۲ هفته طول می کشد. به گفته پزشکان، سقط جنین با دارو بیشتر از سقط جنین با جراحی باعث خونریزی می شود و این خونریزی به طور معمول تا ۹ روز طول می کشد. افراد پس از سقط جنین با جراحی ممکن است در چند روز اول خونریزی زیادی نداشته باشند و یا اصلا خونریزی نداشته باشند و بعد از ۳ تا ۵ روز خونریزی آن ها شروع شود و مدت زمان آن به اندازه دوره معمول قاعدگی است. به گفته منابع، برخی از افراد ممکن است تا ۴ هفته پس از سقط جنین و یا حتی بیشتر، لکه بینی داشته باشند.

2- درد و گرفتگی

طیق گزارشات انجام شده، درد شایع ترین عارضه جانبی پس از سقط جنین با دارو است و این درد اغلب شدیدتر از دردهای معمول دوران قاعدگی است. مطالعات تایید کرده اند که درد ناشی از سقط جنین با دارو، بیشتر طول می کشد. برخی از افراد پس از سقط جنین درد بیشتری نسبت به دیگران دارند و این تجربه ممکن است در افراد با شرایط زیر بیشتر اتفاق افتد:

• هرچه سقط جنین در ماه های آخر بارداری اتفاق افتد.
• سن کمتر افراد
• کسانی که قبل از سقط جنین تجربه زایمان طبیعی نداشتند.
• افرادی که پریودهای دردناک دارند. (دیسمنوره)
• افرادی که در مورد عمل سقط جنین خود احساسات متناقضی دارند و یا از طرف اطرافیان حمایت نمی شوند.

گرفتگی عضلات نشانه این است که بدن دیگر باردار نیست و در تلاش است تا رحم را به اندازه قبل از بارداری بازگرداند. گرفتگی پس از سقط جنین با جراحی در ابتدا مانند درد دوران قاعدگی است و ۳ تا ۵ روز پس از عمل ممکن است شدت یابد. به گفته مطالعات، گرفتگی ‌های ناشی از سقط جنین با دارو معمولا دردناک ‌تر از گرفتگی ‌های ناشی از سقط جنین با جراحی است.

3- سایر عوارض جانبی

بدن هر کس متفاوت است. برخی از افراد ممکن است همه علائم را پس از سقط جنین تجربه کنند و برخی از افراد دیگر ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند:

• درد سینه یا درد قفسه سینه

احساس درد در سینه یا قفسه سینه ممکن است قبل از سقط جنین شروع شود و تا بعد از آن نیز ادامه یابد. در برخی از افراد این آخرین علامتی است که از بین می رود.

• ترشح

داشتن ترشحات ژل مانند به رنگ قرمز، بنفش، قهوه ای یا سیاه غیرمعمول نیست حتی ممکن است مقداری خون نیز در این ترشحات وجود داشته باشد.

• حالت

  تهوع، استفراغ یا اسهال

علائم گوارشی ممکن است تا ۲۴ ساعت پس از سقط جنین ناشی از جراحی و یا مصرف دارو ادامه داشته باشد. اگر مشکلات گوارشی بیشتر از ۲۴ ساعت طول بکشد بهتر است با پزشک خود مشورت کنید اما احتمالا این نشانه ها اورژانسی نیستند.

• لرز

برخی از افراد ممکن است دچار لرز شوند. اگر این لرز با تب همراه باشد بهتر است متخصص خود را در جریان بگذارید.

• خستگی

مانند هر بیماری و درمان پزشکی، بدن بعد از سقط جنین برای بهبودی نیاز به استراحت دارد. به همین دلیل افراد پس از سقط جنین ممکن است احساس خواب آلودگی کنند و یا انرژی کمتری نسبت به حالت عادی خود داشته باشند.

عوارض نادر سقط جنین

عوارض شدید سقط جنین بسیار نادر است و تنها ۲٪ افراد ممکن است آن ها را تجربه کنند. این علائم عبارتند از:

• خونریزی بسیار شدید و طولانی مدت
• دفع لخته های خون خیلی بزرگ، به عنوان مثال بزرگ تر از اندازه یک لیمو
• درد یا گرفتگی شدید، به خصوص اگر درد به مرور زمان افزایش یابد و یا پس از مصرف داروهای مسکن از بین نرود.
• درد شدید شکمی که شبیه درد کرامپ رحم نیست.
• تب ۳۸ درجه یا بالاتر
• ترشحات واژن با بوی بسیار شدید و بد

در صورت داشتن هر یک از موارد بالا، حتما در سریع ترین زمان ممکن به متخصص خود مراجعه کنید. همچنین اگر بیش از ۲ هفته پس از سقط جنین، هنوز علائم بارداری را اساس می کنید و یا اگر پس از مصرف داروهای سقط جنین هیچ خونریزی اتفاق نیفتاد، حتما با متخصص خود در میان بگذارید چرا که این علائم می تواند نشانه های سقط ناقص باشد.

مدیریت عوارض پس از سقط جنین

اگر سقط جنین در کلینیک انجام شود، متخصص حتما نکاتی را برای مدیریت عوارض سقط جنین عمدی به افراد می گوید. آن ها همچنین ممکن است آنتی بیوتیک هایی را برای جلوگیری از عفونت و داروهای مسکن را برای کمک به تسکین درد برای افراد تجویز کنند. افراد باید به یاد داشته باشند که داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنند و هر سوالی که دارند از پزشک خود بپرسند.

پس از سقط جنین، افراد نیاز دارند کسی از آن ها مراقبت کند که به او اعتماد دارند، در کنار او احساس امنیت کنند، از او حمایت کنند، به تصمیم فرد در رابطه با سقط جنین احترام بگذارند و او را قضاوت نکنند. افراد باید تا زمان گفته شده توسط پزشک استراحت کنند و اگر می توانند از محل کارشان مرخصی بگیرند و از قرار گرفتن در معرض چیزی که باعث استرس می شود دوری کنند. همچنین رعایت نکات زیر می تواند کمک کننده باشد:

• استفاده از پد گرم کننده روی شکم برای کاهش گرفتگی عضلات
• مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش گرفتگی و درد
• ماساژ دادن محل گرفتگی شکم و ماساژ رحم به صورت فشار دادن محکم با نوک انگشتان و مالش دایره ای از ناف تا استخوان شرمگاهی به مدت ۱۰ دقیقه یا بیشتر.
• پوشیدن سوتین یا تاپ تنگ برای کاهش حساسیت و درد سینه و قفسه سینه
• هیدراته ماندن در صورت داشتن اسهال و استفراغ
• نوشیدن مایعات گرم مانند چای برای کاهش استرس، هیدراته ماندن بدن و کاهش علائم گوارشی
• داشتن دوستان و خانواده ای حمایت کننده

تاثیر سقط جنین بر چرخه قاعدگی

اگر معمولا دوره های قاعدگی منظم و قابل پیش بینی دارید، احتمالا قاعدگی بعدی بعد از سقط جنین ۴ تا ۷ هفته بعد شروع می شود و اگر به طور کلی دوره های نامنظمی دارید، پریود شدن ممکن است کمی بیشتر از این تایم طول بکشد. غیرعادی نیست که چند دوره اول چرخه قاعدگی بعد از سقط جنین نامنظم باشد، در هر صورت سقط جنین چرخه قاعدگی را تغییر نمی دهد و دوره های قاعدگی پس از سقط جنین به حالت عادی برمی گردد.

نکته دیگری که در این شرایط باید در نظر داشته باشید این است که از آن جایی که شایع ترین عوارض سقط جنین عمدی عفونت ها است، قرار دادن هر چیزی در واژن از جمله تامپون، خطر عفونت واژن را زیاد می کند. بنابراین بهتر است از استفاده از تامپون در این شرایط بپرهیزید و حتما در این باره با پزشک خود مشورت کنید. حتی برای دوش گرفتن نیز باید تا زمانی که خونریزی متوقف نشده است، دست نگه داشت.

سقط جنین و رابطه جنسی

متخصصان در این زمینه معتقدند به شرط متوقف شدن خونریزی، هر زمانی که شریک عاطفی احساس آمادگی کرد می توان رابطه جنسی را شروع کرد. با این حال اکثر افراد پیشنهاد می کنند که برای داشتن رابطه جنسی باید حداقل دو هفته صبر کرد؛ در واقع این صبر کردن برای جلوگیری از عفونت است.

سقط جنین و کنترل بارداری

بلافاصله پس از سقط جنین می توان باردار شد و یا از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کرد. بنابراین روش مورد نظرتان هرچه هست می توان در همان روز سقط جنین استفاده از آن را شروع کرد.

مدیریت سلامت روانی و عاطفی پس از سقط جنین

حتی اگر افراد مطمئن باشند که سقط جنین برای آن ها بهترین انتخاب بوده است، طبیعی است که پس از آن احساسات شدیدی را تجربه کنند. افراد برای کنار آمدن با این شرایط نیاز به زمان، مکان، اطرافیان حمایت کننده و آرامش دارند.

مریم حاتمی

دانش‌ آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.