دلایل چاقی ناگهانی در خانم ها و آقایان

افزایش وزن ناگهانی بدون خوردن فست فود یا مصرف خوراکی های حاوی کربوهیدرات، پروتئین و چربی ممکن است نگران کننده باشد. بی خوابی، مصرف داروهایی که باعث افزایش وزن ناگهانی می شود، نارسایی قلبی یا حتی ترک مواد مخدر از جمله دلایل چاقی ناگهانی محسوب می شوند.

برای تعیین میزان اضافه وزن یا چاقی معیارهای مشخصی وجود دارد. انجام وزن کشی یا کشیدن وزن صبح ها بلافاصله بعد از مصرف صبحانه یا ظهر بلافاصله بعد از صرف غذا روش مناسبی نیست. افزایش وزن ناگهانی در مدت زمان کوتاه موضوعی نگران کننده است که برای بررسی علت آن روش های متعددی وجود دارد. کم کاری تیروئید قطعا یکی از شایع ترین دلایل چاقی بدون پرخوری در بزرگسالان (زن و مرد) و حتی نوجوانان محسوب می شود.

چه زمانی افزایش وزن ناگهانی نشانه بیماری نیست؟

افزایش وزن ناگهانی همیشه نشانه وجود بیماری های زمینه ای نیست؛ تغییر در چرخه قاعدگی یا کاهش متابولیسم بدن از جمله مواردی است که در این رابطه می توان به آن اشاره کرد. تعیین میزان چاقی اغلب با استفاده از شاخص توده بدنی یا BMI انجام می گیرد.

فرمول شاخص توده بدنی BMI با تقسیم وزن بر قد (به کیلوگرم) ضربدر 2 به دست می آید. فرمولی که به طور تقریبی چاقی، اضافه وزن، کمبود وزن یا متعادل بودن وزن افراد در گروه های سنی مختلف را مشخص می کند.

همچنین بخوانید: فرمول شاخص توده بدنی برای خانم ها

شاخص توده بدنی BMI آسیایی ها معمولا بیش از 23 است.

7 دلایل چاقی ناگهانی در زنان و مردان

• بی خوابی یا خواب بیش از حد
• تغییر در چرخه قاعدگی
• یائسگی و بعد از آن
• کم آبی بدن
• افسردگی یا استرس بیش از حد
• مصرف نامنظم و بدون برنامه وعده های غذایی
• کاهش فعالیت های بدن یا بی تحرکی

دلایل چاقی ناگهانی در مردان و زنان چیست؟

افزایش وزن در بیشتر مواقع به ندرت اتفاق بر اثر مصرف بیش از حد غذا یا کم تحرکی اتفاق می افتد. اما علت چاقی ناگهانی در مردان و زنان بدون افزایش میزان مصرف غذا یا دیگر فاکتورهای معمول چیست؟ با نگاهی به 12 مورد از دلایل چاقی ناگهانی در افراد و گروه های سنی مختلف می توان به این نتیجه رسید که چاقی همیشه ناشی از پرخوری نیست.

گاهی چاقی ناگهانی به دلیل وجود مشکلات و بیماری هایی مانند نارسایی قلبی یا سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ می دهد. چاقی حتی ممکن است ناشی از بارداری باشد.

10 علت چاقی ناگهانی که چیزی درباره اش نمی دانید

افزایش وزن یک پروسه نسبتا طولانی است که طی یک هفته، دو هفته، یک ماه یا چند ماه اتفاق می افتد. دلایل چاقی ناگهانی ممکن است به بیماری های هورمونی یا روانی و مصرف انواع داروها ختم شود.

به هر شکل افزایش وزن سریع و بدون علت شناخته شده (مانند پرخوری) به ویژه در اندام های خاصی مانند: بازوها، شکم یا پا نشان دهنده وجود مشکلی جدی در بدن است. 14 علت مهم که باعث چاقی ناگهانی می شوند، در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.

1- مشکلات یا نارسایی قلبی

پزشکان معتقدند که یکی از نادرترین دلایل چاقی ناگهانی نارسایی قلبی است. عملکرد عضله های قلب برای پمپاژ خون (به میزان کافی) از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین ضعف یکی از عضله ها نیز می تواند باعث احتباس آب یا تجمع آب در اطراف قلب و ایجاد نارسایی قلبی شود. مشکلی که در نهایت به چاقی ناگهانی ختم می شود.

بر اساس بیانیه انجمن قلب آمریکا، افزایش وزن کمتر یا بیشتر از 2.2 کیلوگرم (5 پوند) در 24 ساعت یا طی یک هفته نشانه ای از نارسایی قلبی است.

2- مصرف انواع دارو

مصرف انواع دارو یکی دیگر از مهم ترین دلایل چاقی ناگهانی در مردان و زنان است. داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد بارداری و کورتیکواستروئیدها نمونه ای از انواع داروهایی هستند که باعث افزایش وزن ناخواسته در افراد م شوند. همچنین مصرف داروهای درمان کننده دیابت، متعادل کننده فشار خون و کنترل تشنج نیز می توانند در گروه داروهایی قرار گیرند که باعث چاقی افراد می شوند.

3- ترک مصرف دخانیات به ویژه سیگار

همانطور که مصرف دخانیات باعث بروز برخی از مهم ترین مشکلات سلامت در افراد می شود، ترک آن نیز می تواند با چالش های خاصی همراه باشد. استرس از علائم اصلی ترک سیگار است، بنابراین افرادی که تمایل به ترک سیگار دارند خود به خود دچار پرخوری ناشی از استرس به علت کاهش میزان نیکوتین در بدن می شوند.

افزایش وزن با شروع دوران ترک سیگار طی 6 ماه به طور کامل قطع می شود. افرادی که سیگار را ترک می کنند، به طور معمول طی 3 ماه با افزایش وزن شدیدی مواجه می شوند. بر اساس آمارهای موجود هیچ وجه اشتراکی بین تمامی افرادی که سیگار را ترک کرده اند، وجود ندارد. به عبارت دیگر میزان افزایش یا حتی کاهش وزن بعد از ترک سیگار از فردی تا فرد دیگر کاملا «متفاوت» است.

4- دلایل چاقی ناگهانی؛ بی خوابی

در سال 2013 تحقیقاتی انجام گرفت که نشان می داد افرادی که دچار بی خوابی یا کم خوابی هستند، بیشتر از سایر گروه ها کربوهیدرات مصرف می کنند. مصرف کربوهیدرات در این افراد با هدف تامین انرژی انجام می شود که در نهایت به چاقی منجر می گردد. بنابراین بی خوابی نیز یکی دیگر از دلایل چاقی ناگهانی است. افرادی که کم خوابی یا بی خوابی دارند، در دراز با افزایش مصرف کالری یا کربوهیدرات وزن اضافه می کنند.

همچنین بخوانید: تاثیر خواب بر سلامتی بدن و مغز

5- سندرم تخمدان پلی کیستیک

مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS در معرض افزایش وزن ناگهانی و ناخواسته قرار می گیرند. سندرم تخمدان پلی کیستیک در مردان باعث افزایش تولید هورمون های جنسی توسط تخمدان ها می شود. از مهم ترین علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک می توان به 4 مورد اشاره کرد.

• رویش موهای زائد در قسمت شکم یا سینه
• ریزش مو یا نازکی بیش از حد مو
• ایجاد آکنه در بدن
• تیرگی پوست و ایجاد لک در نواحی مختلف بدن مانند گردن یا سینه و زیر بغل

6- دلایل چاقی ناگهانی؛ کم کاری تیروئید

اختلال تیروئید عامل اصلی اختلال در متابولیسم و افزایش وزن است. کم کاری تیروئید از جمله شایع ترین دلایل چاقی ناگهانی به شمار می رود که گاهی باعث اختلال در عملکرد کلیه ها نیز می شود. این مشکل نسبتا شایع با علائم مشخصی همراه است که تشخیص آن طی یک دوره کوتاه یا طولانی به سادگی امکانپذیر است. این علائم عبارت اند از:

• احساس خستگی مداوم
• خشک شدن مو یا پوست
• یبوست
• شکننده شدن ناخن ها
• احساس سرما
• سفت شدن مفاصل و درد عضلات

همچنین بخوانید: رازهایی درباره ی بهترین روش های لاغری که هر کسی نمی داند

7- سیروز

مهم ترین علائم سیروز تورم در ناحیه شکم است. سیروز نوعی اختلال در عملکرد کبد است که باعث جایگزین شدن بافت اسکار به جای بافت سالم می شود. نتیجه تجمع بافت اسکار در کبد، تجمع بافت مایع در شکم است که آسیب نام دارد. از دیگر علائم مهم سیروز می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ایجاد مشکلات تنفسی
• تورم در ناحیه مچ پا
• احساس درد در شکم
• مشکلات یا نارسایی کلیوی

ادرار همراه با کف یا کف آلود، خستگی مداوم، احساس درد در مفاصل، سر درد، عدم تمرکز و البته خارش بدن از جمله اصلی ترین علائم مشکلات کلیوی به شمار می رود. ناراحتی یا نارسایی کلیه از دیگر دلایل چاقی ناگهانی است که به نام سندرم نفروتیک نیز شناخته می شود. اختلال در عملکرد کلیه ها منجر به افزایش مایعات در بدن و در نتیجه افزایش وزن می شود. آسیب دیدگی کلیه ها مانع از دفع مایعات غیر ضروری می شود. متورم شدن مچ پا جزو علائم شایع مشکلات کلیوی به شمار می رود.

8- دلایل چاقی ناگهان؛ آکرومگالی

رشد بیش از حد هورمون توسط غده هیپوفیز منجر به آکرومگالی می شود. آکرومگالی در حقیقت نوعی وضعیت یا اختلال هورمونی است که به طور معمول بزرگسالان را درگیر می کند. رشد ناگهانی دست یا پا از علائم این اختلال به شمار می رود. آکرومگالی همچنین ممکن است باعث رشد غیر طبیعی پا یا دست شود. پزشکان برای درمان آکرومگالی ممکن است پرتو درمانی را پیشنهاد کنند.

• مهم ترین علائم آکرومگالی
• خروپف کردن به دلیل انسداد آپنه
• احساس درد در مفاصل
• مشکلات پوستی
• افزایش میزان تعریق بدن

9- سندرم کوشینگ

تولید کورتیزول توسط بدن برای پاسخ دهی به استرس طی یک دوره نسبتا طولانی منجر به سندرم کوشینگ می شود. سندرم کوشینگ در نتیجه مصرف داروها که یکی از دلایل چاقی ناگهانی محسوب می شدند، به وجود می آید.

داروهایی که برای درمان برخی از بیماری ها تجویز می شوند، مانند: آرتریت روماتوئید یا داروهای درمان کننده آسم می توانند منجر به ایجاد سندرم کوشینگ شوند. افزایش وزن در نواحی شکم، گردن، صورت و عدم افزایش وزن قسمت هایی مانند پا یا دست از علائم سندرم کوشینگ به شمار می رود.

10- دلایل چاقی ناگهانی؛ سرطان تخمدان

سرطان تخمدان آخرین احتمال و آخرین گزینه در بین دلایل چاق شدن ناگهانی است. سرطان تخمدان که معمولا با نفخ همراه است علائم مشخصی دارد. هر چند که بسیاری از افراد موفق به تشخیص این سرطان در مراحل اولیه نمی شوند، اما تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان باعث درمان موفقیت آمیز آن می شود.

علائم سرطان تخمدان

• سوء هاضمه
• قاعدگی نامنظم
• تکرر ادرار
• بی اشتهایی
• احساس سیری بی دلیل
• کم خوابی یا اختلال خواب
• احساس درد در ناحیه لگن
• احساس درد شکم

سوالات متداول درباره دلایل چاقی ناگهانی

مصرف چه غذاهایی باعث افزایش وزن ناگهانی می شود؟

در حقیقت این مصرف غذا نیست که باعث افزایش وزن می شود، این عدم مصرف درست و اصولی غذا است که منجر به این اتفاق می شود. داشتن رژیم غذایی متنوع و سرشار از مواد مغذی نکته مهمی است که منجر به پیشگیری از چاقی یا اضافه وزن می شود.

مهم ترین علت چاقی بدون پرخوری چیست؟

همانطور که در متن مقاله به دلایل چاقی ناگهانی اشاره شد، کم کاری تیروئید، اختلال خواب، سندرم تخمدان پلی کیستیک و نارسایی قلبی را می توان به عنوان مهم ترین علت چاقی بدون پرخوری معرفی کرد.