علت استخوان درد شبانه چیست؟
درد استخوان یکی از علائم بیماری های مختلف است که در همه استخوان های بدن اتفاق می افتد اما بیشتر استخوان های بزرگ دست ها و پاها را درگیر می کند. درد در هر زمانی از روز رخ می دهد اما به نظر می رسد که این درد شب ها بدتر می شود! عوامل مختلفی می توانند علت استخوان درد شبانه باشند که در این مقاله به بررسی آن عوامل می پردازیم.
استخوان درد
درد استخوان که مشکلی رایج به ویژه در میان افراد میانسال و یا مسن است، اغلب به عنوان دردی عمیق توصیف می شود که در اکثر مواقع شب ها و یا زمانی که اندام آسیب دیده را حرکت می دهیم بدتر می شود. در حالی که درد استخوان به احتمال زیاد به دلیل کاهش تراکم استخوان و یا آسیب استخوان اتفاق می افتد، همچنین می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی زمینه ای باشد؛ به عنوان مثال ممکن است این درد نتیجه عفونت، وقفه در جریان خون و یا سرطان باشد که این شرایط نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در ادامه بیشتر به آن ها می پردازیم.
علل استخوان درد
در ابتدا باید بگوییم که چرا استخوان درد اتفاق می افتد و چه شرایطی باعث ایجاد این درد می شود:
1- سن
با افزایش سن و کم شدن تحرک، اندازه عضلات کوچک می شود و تراکم استخوان کاهش می یابد. در این شرایط افراد مستعد آسیب دیدن و شکستگی استخوان می شوند و حتی انجام کارهای معمولی نیز می تواند منجر به آسیب بیش از حد استخوان ها و مفاصل شود.
2- کمبود مواد معدنی
انواع مواد معدنی و ویتامین ها از جمله کلسیم و ویتامین D برای استحکام استخوان ها نیاز است. از این رو کمبود کلسیم و ویتامین D اغلب منجر به پوکی استخوان می شود که یکی از شایع ترین نوع بیماری های استخوان است و افرادی که در مراحل پایانی پوکی استخوان هستند اغلب درد استخوان را تجربه می کنند.
3- انواع آسیب ها
آسیب یکی از علل شایع استخوان درد است. در واقع این درد زمانی ایجاد می شود که فرد دچار نوعی از آسیب مانند تصادف، سقوط و… شود. این اتفاقات باعث آسیب به استخوان می شود و هر گونه آسیب به استخوان درد استخوان را ایجاد می کند.
4- شکستگی استخوان
شکستگی استخوان تا زمانی که به بهبودی کامل نرسد با درد همراه است. علاوه بر شکستگی استخوان، حتی ضربه یا آسیب به استخوان بدون شکستگی نیز می تواند باعث درد استخوان شود.
5- حرکات مکرر و شدید استرس زا و آسیب زا
ورزشکاران وزنه برداری که بیش از حد تمرین می کنند و یا افرادی که در حرفه هایشان وزنه های سنگین بلند می کنند، می کشند و یا هل می دهند ممکن است استخوان هایشان تحت فشار قرار گیرد و در نتیجه دچار درد خفیف شوند.
6- یائسگی
یائسگی باعث نوسانات هورمونی می شود که این نوسانات گسترده و کم شدن هورمون ها باعث ضعیف شدن و در نتیجه درد استخوان می شود.
7- آرتریت
یکی از علائم بارز آرتریت، التهاب مفاصل استخوان ها است.
8- پوکی استخوان
کمبود ویتامین D و کلسیم باعث تحلیل رفتن استخوان ها و از دست دادن تراکم آن ها می شود تا حدی که حتی حرکات معمولی را دردناک می کند.
همچنین بخوانید: راه حل هایی برای جلوگیری از پوکی استخوان
9- سرطان استخوان
سلول های سرطانی که در استخوان ها شروع شوند را سرطان استخوان می گویند. در این سرطان، ساختار طبیعی استخوان ها مختل شده و یا از بین می رود و منجر به درد استخوان می شود. سرطان استخوان بسیار نادرتر از سرطان استخوان متاستاتیک است.
10- سرطان استخوان ثانویه
سرطان استخوان ثانویه یا سرطان متاستاتیک سرطانی است که در جای دیگری از بدن شروع شده اما به سایر قسمت های بدن مثل استخوان ها گسترش می یابد و باعث درد استخوان می شود. سرطان های سینه، ریه، تیروئید، کلیه و پروستات از جمله سرطان هایی هستند که معمولا به استخوان ها سرایت می کنند.
11- عفونت
اگر عفونت از استخوان ها منشا گرفته و یا به آن سرایت کند باعث بیماری جدی به نام استئومیلیت می شود. این عفونت، سلول های استخوانی را از بین می برد و باعث درد استخوان می شود.
12- لوسمی
لوسمی اساسا سرطان خون است اما منشا آن مغز استخوان است. مغز استخوان در بیشتر استخوان ها یافت می شود و مسئول تولید سلول های استخوانی است. افراد مبتلا به لوسمی اغلب دچار استخوان درد به ویژه در پاها می شوند.
13- کم خونی داسی شکل
برخی از بیماری ها مانند کم خونی داسی شکل، خون رسانی به استخوان ها را مختل می کند که در نتیجه آن بافت استخوانی به مرور زمان از بین می رود و با ضعیف شدن و درد استخوان ها همراه است.
14- دیگر عوامل
درد شانه ممکن است شبیه درد استخوان به نظر رسد اما همچنین می تواند ناشی از بورسیت، تاندونیت و یا آسیب روتاتور کاف باشد. علاوه بر آن، عوامل دیگری مانند سن، تغییرات هورمونی و عدم فعالیت بدنی در کاهش تراکم استخوانی نقش دارند که در نتیجه آن احتمال ابتلا به شکستگی استخوان و استخوان درد افزایش می یابد.
علت استخوان درد شبانه
برای خیلی از افراد این سوال پیش می آید که چرا درد استخوان در شب بدتر می شود؟ چند دلیل برای این وضعیت وجود دارد که به شرح زیر است:
1- کاهش سطح کورتیزول
التهاب ناشی از علل درد استخوان باعث بهبود می شود و به موجب آن سلول های سالم در طول روز با سلول های آسیب دیده بدن مبارزه می کنند. در طول شب هورمون استرس کورتیزول که اثر ضد التهابی دارد کاهش می یابد و در نتیجه آن التهاب کمتر باعث بهبودی کمتر می شود و درد استخوان که یکی از عوارض جانبی عوامل بالا است، در شب تشدید می شود.
2- تورم به دلیل عدم تحرک
مایع سینوویال مایعی است که در تمام مفاصل استخوانی بدن وجود دارد و به حرکت مفاصل و کاهش تورم و درد کمک می کند. زمانی که فرد فعالیت و تحرک دارد، این مایع در جریان می باشد و درد استخوان کاهش می یابد اما از آن جایی که افراد شب ها تحرک کمتری دارند، حرکت این مایع هم محدود می شود و علائمی مانند درد و تورم افزایش می یابد. به همین خاطر فعالیت کم باعث درد استخوان می شود.
3- درک درد
درد هم جسمی است و هم روانی. در طول روز فعالیت های مختلف، شلوغی های زندگی و حضور دوستان، خانواده و همکاران حواس فرد را از درد دور می کند و احساس درد در این زمان ها کمتر می شود. از آن جایی که معمولا شب ها خلوت تر است و چنین حواس پرتی هایی وجود ندارد، آگاهی از درد بیشتر می شود و به این خاطر افراد ممکن است شب ها مخصوصا هنگام خواب، بیشتر از هر زمان دیگری احساس درد داشته باشند.
4- کم خوابی ناشی از درد
درد استخوان در شب آنقدر شایع است که گاه باعث بی خوابی ناشی از درد می شود. در این شرایط، درد خواب فرد را مختل می کند و او را بیدار نگه می دارد؛ خواب آشفته و ناقص شب باعث خستگی و خواب آلودگی در طول روز می شود و انرژی فرد برای فعالیت های روزانه را کم می کند و از آن جایی که کمبود تحرک و فعالیت در طول روز درد را بدتر می کند، درد در شب افزایش می یابد و باعث کم خوابی یا بی خوابی ناشی از درد می شود.
5- افسردگی
درد و بی خوابی در برخی از افراد باعث افسردگی می شوند و علائم کسانی که قبلا تجربه افسردگی داشتند را بدتر می کنند. افسردگی هورمون های مثبت بدن مانند سروتونین، دوپامین و اندورفین که در روند بهبودی بیماری ها تاثیر زیادی دارند را کاهش می دهد و از آن جایی که بهبودی دیرهنگام باعث تداوم درد در شب می شود، افسردگی می تواند یکی از علل استخوان درد باشد.
ممکن است فردی همه موارد فوق را به طور همزمان تجربه کند که این باعث تداوم و تشدید استخوان درد در شب می شود.
تشخیص
پزشک متخصص در وهله اول تاریخچه پزشکی افراد شامل تشخیص های قبلی و علائم استخوان درد را بررسی می کند و موارد زیر را می سنجد:
- محل درد
- زمان شروع درد
- میزان درد و افزایش و کاهش آن
- بررسی فعالیت هایی که درد با آن ها تغییر می کند.
- و هر علائم دیگری که ممکن است داشته باشید.
با توجه به بررسی های انجام شده و اطلاعات به دست آمده از طریق معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر آزمایشات اضافی که شامل موارد زیر می شود را از افراد بگیرد:
- عکس برداری با اشعه ایکس از استخوانی که درد می کند برای شناسایی شکستگی ها و ناهنجاری ها
- سی تی اسکن، ام آر آی و یا اسکن از استخوان ناحیه آسیب دیده و یا کل بدن برای شناسایی تومورها و سایر ناهنجاری ها
- بررسی خون
- بررسی ادرار
- بررسی سطح هورمون
- بررسی عملکرد غذه هیپوفیز و آدرنال
درمان
پزشک بر اساس تشخیصی که می دهد درمان را شروع می کند. باید به هرگونه شکستگی استخوان رسیدگی شود و یا اگر فرد بیماری زمینه ای مانند سرطان، پوکی استخوان و… دارد به یک برنامه درمانی طولانی مدت و ویژه ای نیاز دارد. داروهایی که پزشک تجویز می کند شامل موارد زیر است:
- داروهایی برای تسکین التهاب
- آنتی بیوتیک ها در صورت داشتن عفونت
- داروهای تنظیم هورمون در صورت داشتن عدم تعادل هورمونی
- انواع مسکن ها
علاوه بر دارو، فیزیوتراپی و یا ورزش منظم می تواند به افراد کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند و قدرت، استقامت و تراکم استخوانی خود را افزایش دهند. البته به یاد داشته باشید که قبل از شروع هر برنامه ورزشی برای کاهش درد استخوان، حتما باید با پزشک مشورت کنید و تایید او را بگیرید. همچنین همه ورزش ها برای همه شرایط مناسب نیستند؛ در ادامه به مشکلات و ورزش های مناسب برای آن ها پرداخته ایم:
1- کمردرد
حرکات کششی، پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و تمرینات قدرتی سبک کمردرد را کاهش می دهند.
2- پوکی استخوان
پوکی استخوان باعث از بین رفتن تراکم استخوان ها و ضعیف و شکننده شدن آن ها می شود و احتمال شکستگی استخوان در این وضعیت زیاد است. انجام ورزش هایی مثل پیاده روی، تردمیل، بالا رفتن از پله ها، رقصیدن، شنا، دوچرخه سواری و کار با وزنه های سبک به مدت چندین بار در هفته، قدرت افراد را تقویت می کند.
3- آرتروز
افرادی که آرتریت دارند به طور وسوسه انگیزی از ورزش کردن دوری می کنند. ورزش به انعطاف پذیری مفاصل کمک می کند و در طولانی مدت درد را کاهش می دهند. در شرایط آرتروز باید از ورزش هایی مانند دویدن، ورزش های رقابتی و ایروبیک که به مفاصل فشار وارد می کنند خودداری کرد و به جای آن حرکات کششی، پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری انجام داد.
4- تعویض مفصل
اگر تجربه تعویض مفصل دارید از وارد کردن فشار زیاد به مفاصل خودداری کنید. در این شرایط شنا و دوچرخه سواری گزینه های خوبی هستند.
جلوگیری از استخوان درد
همان طور که گفتیم استخوان درد یک درد عمیق و شدید است و علت استخوان درد شبانه به عوامل متعددی برمی گردد. اگر هنوز دچار این مشکل نشده اید و به فکر این هستید که چگونه می توان از درد استخوان در آینده جلوگیری کرد، ابتدا باید بدانید که حفظ استخوان های قوی و سالم به جلوگیری از درد استخوان کمک می کند. برای داشتن استخوان های سالم تنها کافی است که نکات زیر را به یاد داشته باشید:
- داشتن یک برنامه ورزشی منظم و سالم
- دریافت کلسیم و ویتامین D به اندازه کافی
- نوشیدن الکل در حد متعادل
- ترک سیگار
- رعایت نکات حفاظتی که منجر به انواع آسیب های استخوان می شود مانند مراقب بودن هنگام بالا یا پایین رفتن از پله ها
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
