تفاوت آبله مرغان با سرخک
آبله‌مرغان و سرخک از عفونت‌های ویروسی محسوب شده و هر دو بسیار مسری هستند. به‌دلیل علائم مشابه بین این دو بیماری ممکن است درک تفاوت آبله مرغان با سرخک، کمی سخت به نظر برسد. هم آبله‌مرغان و هم سرخک باعث ایجاد بثورات پوستی قرمز (راش یا ضایعه پوستی) و تب می‌شوند؛ بنابراین برخی افراد این دو بیماری را به‌خصوص در روزهای اول بروز عفونت با یکدیگر اشتباه می‌گیرند.
شناخت سایر علائم این دو بیماری می‌تواند به شما در تشخیص دقیق آن‌ها کمک کند. در این مقاله به بررسی تفاوت علائم و درمان‌های آبله‌مرغان و سرخک خواهیم پرداخت. همچنین، روش‌هایی برای پیشگیری از این دو بیماری به شما پیشنهاد خواهیم کرد.
لیست عناوین محتوا
علت بیماری آبله مرغان و سرخک
آبله‌مرغان که به نام واریسلا نیز شناخته می‌شود، توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود. سرخک نیز توسط ویروس سرخک ایجاد می‌شود. هم آبله‌مرغان و هم سرخک بسیار مسری هستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) می‌گوید:
90 درصد از افرادی که قبلاً به آبله‌مرغان مبتلا نشده‌اند یا واکسن آن را نزده‌اند و هم‌اکنون با یک فرد مبتلا ارتباط دارند، دچار این بیماری می‌شوند.
این موضوع در رابطه با سرخک نیز صدق می‌کند. آمارها نشان می‌دهند از 10 نفر فردی که واکسینه نشده‌اند و نزدیک یک شخص مبتلا قرار گرفته‌اند، 9 نفر به سرخک مبتلا شده‌اند. این دو ویروس در هوا پخش می‌شوند و در صورت استنشاق قطرات تنفسی از فردی که این بیماری را دارد، به ویروس مبتلا خواهید شد. همچنین اگر سطح یا چیزی را لمس کنید که فرد مبتلا با آن در تماس بوده، ممکن است ویروس این دو بیماری را دریافت کنید. علاوه بر این، مایع درون تاول‌های آبله‌مرغان در صورت پاره شدن می‌تواند ویروس این بیماری را منتشر کند.
به یاد داشته باشید که این دو ویروس، حتی در مرحله ظاهر نشدن علائم بیماری نیز قابل انتقال هستند؛ بنابراین هرگونه ارتباط با فرد ناقلِ ویروس می‌تواند باعث بیماری شود. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، افراد مبتلا به آبله‌مرغان می‌توانند ویروس را تا 2 روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی به دیگران منتقل کنند. همچنین، افراد مبتلا به آبله‌مرغان تا زمان پوسته‌پوسته شدن تاول‌های ناشی از بیماری، می‌توانند ویروس را منتقل کنند.
عفونت آبله‌مرغان معمولاً 4 تا 7 روز طول می‌کشد. با این حال، افرادی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند، مانند افراد با سیستم ایمنی ضعیف، ممکن است مدت طولانی‌تری به این بیماری مبتلا باشند و دچار عوارض بیشتری می‌شوند.
افراد مبتلا به سرخک می‌توانند ویروس را از 4 روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی تا 4 روز بعد از ظاهر شدن بثورات، به دیگران منتقل کنند. طول درمان عوارض سرخک بیشتر از آبله‌مرغان بوده و ممکن است بین 2 الی 3 هفته طول بکشد. برخی از عوارض سرخک عبارت‌اند از:
- عفونت گوش‌ها
- ذات‌الریه
- برونشیت
- آنسفالیت (تورم مغز)
همچنین بخوانید: بررسی علائم عفونت ریه شدید
همچنین در جدول زیر می‌توانید برخی از تفاوت‌های کلی آبله‌مرغان و سرخک را مشاهده کنید.
| آبله‌مرغان | سرخک | |
| دوره نهفتگی | 10 الی 21 روز | 10 الی 12 روز |
| مدت زمان مسری بودن بیماری | 2 روز قبل از ایجاد بثورات پوستی تا زمان پوسته‌پوسته (زخم) شدن بثورات | 4 روز قبل از ایجاد بثورات پوستی تا 4 روز بعد از ایجاد بثورات پوستی |
علائم بیماری آبله مرغان و سرخک
سرخک و آبله‌مرغان هر دو باعث ایجاد ضایعات پوستی می‌شوند؛ اما این بثورات اندکی با هم تفاوت دارند که به تشخیص بیماری نیز کمک می‌کند. راش (بثورات) آبله‌مرغان به‌صورت لکه‌های قرمز روی سینه، شکم، صورت و کمر ایجاد می‌شوند. در صورت شدید بودن عفونت، سایر قسمت‌های بدن نیز ممکن است درگیر این ضایعات پوستی شوند.
در عرض 2 تا 4 روز، راش آبله‌مرغان به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شود که به آن «وزیکول» می‌گویند. معمولاً 250 الی 500 وزیکول روی پوست فرد ایجاد می‌شود که با خارش شدید همراه هستند. همچنین، وزیکول‌ها می‌توانند در دهان فرد نیز ایجاد شوند. سایر علائم آبله‌مرغان عبارت‌اند از تب، خستگی، از دست دادن اشتها و سردرد. علائم آبله‌مرغان در بزرگسالان معمولاً مشابه علائم کودکان است؛ اما عوارض شدیدتری ایجاد می‌کند.
بثورات سرخک به‌صورت ضایعات مسطح و لکه‌های قرمز روی پوست ایجاد می‌شوند. در صورت شدید بودن عفونت، ممکن است لکه‌هایی کوچک و پر از مایع نیز روی پوست ظاهر شود. همچنین افراد مبتلا به سرخک ممکن است دچار لکه‌های کوپلیک شوند. لکه‌های کوپلیک، نوعی پاپول قرمز رنگ هستند که رنگ مرکز آن‌ها سفید متمایل به خاکستری یا آبی است و در دهان یا روی گونه ایجاد می‌شوند. سایر علائم سرخک عبارت‌اند از آب‌ریزش بینی، قرمز شدن و آب‌ریزش چشم‌ها، گلودرد و سرفه.
در جدول زیر می‌توانید تفاوت‌های علائم آبله‌مرغان و سرخک را مشاهده کنید.
| علائم | آبله‌مرغان | سرخک |
| تب | معمولاً 38 الی 39 درجه سانتی‌گراد | می‌تواند به 40 درجه سانتی‌گراد برسد |
| ضایعه پوستی | لکه‌های قرمز که در نهایت به وزیکول تبدیل می‌شوند | لکه‌های قرمز و متورم |
| آب‌ریزش بینی | ❌ | ✅ |
| گلودرد | ❌ | ✅ |
| سرفه | ❌ | ✅ |
| ورم ملتحمه (چشم‌های قرمز و ملتهب) | ❌ | ✅ |
| ایجاد ضایعه در دهان | به‌صورت تاول | به‌صورت لکه‌های کوپلیک |
| سردرد | ✅ | ❌ |
| از دست دادن اشتها | ✅ | ❌ |
| خستگی و احساس کسالت | ✅ | ❌ |
| مدت زمان بیماری | 4 الی 7 روز | 10 الی 12 روز و در صورت شدید بودن حداقل 3 هفته |
در افراد با رنگ پوست تیره، بثورات هر دو بیماری ممکن است به وضوح قرمز به نظر نرسند؛ اما تیره‌تر از پوست اطراف راش‌ها هستند. آبله‌مرغان در افراد با پوست تیره ممکن است شبیه برآمدگی‌های برجسته یا جوش باشد.
همچنین بخوانید: علائم آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان
درمان آبله مرغان و سرخک
آبله‌مرغان و سرخک جزو عفونت‌های ویروسی هستند و آنتی بیوتیک‌ها در درمان آن‌ها تأثیری ندارند؛ بنابراین برای درمان این دو بیماری، پزشکان بیشتر بر کاهش علائم و عوارض، تمرکز دارند. افراد مبتلا به آبله‌مرغان می‌توانند از آنتی هیستامین‌های بدون نسخه (OTC) مانند «بنادریل» استفاده کنند. این دارو می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.
همچنین پزشکان برای افرادی که در معرض خطر ابتلا و عوارض شدید آبله‌مرغان هستند، داروی ضدویروس آسیکلوویر را تجویز می‌کنند. این دارو می‌تواند میزان عفونت را کاهش دهد. افراد با سیستم ایمنی ضعیف، نوزادان، مادران باردار و افراد مسن، در معرض خطر عوارض آبله‌مرغان هستند و در صورت ابتلا، بیماری سختی خواهند داشت.
مدیریت علائم آبله مرغان و سرخک در خانه
همان‌طور که اشاره کردیم، درمان خاصی برای بیماری‌های آبله‌مرغان و سرخک وجود ندارد. برای بهبود سریع‌تر می‌توانید استراحت کنید و به درمان‌های خانگی متوسل شوید. برای کاهش و مدیریت علائم این دو بیماری می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- استراحت و پرهیز از فعالیت‌های شدید بدنی
- نوشیدن زیاد مایعات
- ماندن در خانه برای جلوگیری از انتشار ویروس در مدرسه یا محل کار
- مصرف آنتی هیستامین برای کاهش خارش بثورات آبله‌مرغان
- استفاده از داروهای کاهش‌دهنده تب، مانند استامینوفن و ایبوپروفن
- دقت کنید که برای کاهش تب کودکان از آسپرین استفاده نکنید؛ زیرا می‌تواند باعث سندرم ری (نوعی انسفالوپاتی پیش‌رونده همراه با علائمی، مانند استفراغ و تشنج) شود
- استفاده از دستگاه بخور برای تسکین گلودرد و سرفه
- استفاده از پمادهای موضعی برای کاهش خارش راش‌ها
- پوشیدن دستکش هنگام خواب برای جلوگیری از خراشیدن ضایعات پوستی
- استفاده از کمپرس سرد و دوش گرفتن با آب ولرم برای کاهش خارش بثورات
- پرهیز از خوردن غذاهای تند و اسیدی.
پیشگیری از آبله مرغان و سرخک
امروزه واکسیناسیون، میزان ابتلا به این دو بیماری را بسیار کاهش داده است. ابتلا به سرخک در دهه‌های اخیر به‌قدری کم بوده که جزو بیماری‌های از بین رفته در نظر گرفته می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که با تزریق یک نوبت واکسن تا 93 درصد در مقابل ابتلا به این دو بیماری مصون خواهید بود. واکسن‌های آبله‌مرغان و سرخک، 2 دوز دارند و دوز اول بین 12 تا 15 ماهگی برای کودکان تجویز می‌شوند. همچنین، دوز دوم که معمولاً یک دوز تقویت‌کننده است، بین 4 الی 6 سالگی تجویز می‌شود.
البته به یاد داشته باشید که واکسن‌ها، امکان ابتلا به ویروس‌ها را به‌طور کامل از بین نمی‌برند. بدین ترتیب، ممکن است حتی افرادی که واکسن زده‌اند، به این بیماری‌ها مبتلا شوند؛ اما میزان علائم بسیار خفیف خواهند بود. همچنین، کسانی که به بیماری آبله‌مرغان، مبتلا می‌شوند تا آخر عمر نسبت این بیماری مصون خواهند بود و امکان ابتلای این افراد به بیماری زونا در سنین پیری کاهش پیدا می‌کند.
سوالات متداول
آبله‌مرغان و سرخک چه تفاوت‌هایی دارند؟
عامل ایجادکننده بیماری آبله‌مرغان ویروس واریسلا بوده و عامل بیماری سرخک، ویروس سرخک است. علائم این دو بیماری نیز با یکدیگر متفاوت بوده که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم.
آیا واکسن آبله‌مرغان و سرخک مشابه است؟
ایمن‌سازی در برابر بیماری سرخک، اوریون و آبله‌مرغان را با واکسن ترکیبی «MMRV» ارائه می‌کنند. همچنین، ایمن‌سازی در برابر بیماری سرخک با واکسن ترکیبی «MMR» نیز ارائه می‌شود.
آیا یک فرد می‌تواند به‌طور همزمان به آبله‌مرغان و سرخک مبتلا شود؟
گزارش‌های نادری از ابتلا همزمان به آبله‌مرغان و سرخک وجود دارد و ابتلا به یکی از این ویروس‌ها می‌تواند علائم ویروس دیگر را از بین ببرد. البته توجه باشید اگر یک فرد در دوران نقاهت سرخک باشد می‌تواند به آبله‌مرغان مبتلا شود و بالعکس.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی تفاوت آبله مرغان با سرخک پرداختیم. آبله‌مرغان و سرخک زمانی جزو بیماری‌های عفونی رایج در دوران کودکی بودند. هر دوی این بیماری‌ها با ضایعات پوستی قرمزرنگ بروز پیدا می‌کنند و از این جهت ممکن است شبیه به‌هم به نظر برسند. با این حال، ظاهر و محل بثورات پوستی و سایر علائم این دو بیماری می‌توانند تشخیص آن‌ها را راحت‌تر کنند.
آبله‌مرغان و سرخک در منشأ ایجاد بیماری و علائم با یکدیگر متفاوت هستند. برای مثال، سرخک خود را با علائمی مانند آب‌ریزش بینی، سرفه و گلودرد نشان می‌دهد؛ اما علائم آبله‌مرغان خستگی، کاهش اشتها و سردرد است. این دو بیماری، درمان خاصی نداشته و با استراحت و کنترل علائم، بهبود پیدا می‌کنند.
آیا شما به بیماری آبله‌مرغان یا سرخک مبتلا شده‌اید؟ تجربه خود از ابتلا به این بیماری‌ها را با ما به اشتراک بگذارید.
دانش‌آموخته روان‌شناسی هستم؛ اما در یکی از کلاس‌های واقعیت‌درمانی به این بینش رسیدم که «روان‌پزشکی» ایکیگای گمشده زندگی من است. در حال حاضر، بیشتر به «ویلیام گلاسر» درونم پروبال می‌دهم، درباره علوم‌پزشکی می‌خوانم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
