علت بیماری گال چیست و آیا خطرناک است؟
بیماری گال یک عفونت پوستی است که توسط نوعی کنه ایجاد می شود و با بثورات پوستی خارش دار همراه است. متاسفانه این بیماری مسری است اما به راحتی با داروهایی که توسط پزشک متخصص تجویز می شود، قابل درمان است.
گال چیست؟
گال یک بیماری پوستی است که توسط نوعی کنه ایجاد می شود؛ این حشرات کوچک زیر پوست جمع شده و باعث ایجاد برجستگی های قرمز و کوچکی می شوند که با خارش شدید نیز همراه هستند و این خارش معمولا شب ها شدیدتر می شود.
گال به راحتی از طریق تماس مستقیم پوستی از فردی به فرد دیگر سرایت می کند؛ به خصوص در میان افرادی که نزدیک به هم زندگی می کنند مثل اعضای خانواده، خانه سالمندان، زندان و…
بیماری گال یک بیماری جهانی نیست که اغلب در مناطق گرمسیر و مکان های بسیار شلوغ اتفاق می افتد.
کنه‌ها انگل‌هایی هستند که از خون سایر جانوران تغذیه می‌کنند. زندگیشان را به صورت تخم شروع می‌کنند که در تابستان به صورت لارو از تخم خارج و به نوک علف‌ها و دیگر گیاهان کوتاه می‌خزند. آن‌ها منتظر می‌مانند تا جانور خونگرم بعدی برسد. سپس، روی آن محکم می‌چسبند، به درون پوست نفوذ و شروع به مکیدن خون می‌کنند. زمانی که حریصانه بلعیدند تا به ده برابر اندازه‌ی عادی خود رسیدند، از میزبان جدا می‌شوند.
چه کسانی به بیماری گال مبتلا می شوند؟
هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود اما برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا به گال هستند از جمله:
- کسانی که در نزدیکی افراد مبتلا به گال هستند.
- افرادی که در مناطق شلوغ زندگی می کنند.
- نوزادان و کودکان به دلیل تماس نزدیک فیزیکی زیاد با والدین، دوستان، اعضای خانواده و…
- سالمندان، به ویژه آن هایی که در خانه های سالمندان زندگی می کنند.
- کارکنان مراکز بهداشتی که از افراد بیمار مراقبت می کنند.
علائم گال
اگر تا به حال به گال مبتلا نشده باشید، شروع علائم ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد و اگر قبلا به این بیماری مبتلا شده اید، علائم در عرض چند روز پس از قرار گرفتن در معرض گال، رخ می دهد. همچنین باید بدانید حتی زمانی که هنوز علائم فرد ظاهر نشده است، می تواند این بیماری را به دیگران انتقال دهد.
علائم بیماری گال عبارت است از:
- خارش شدید که معمولا شب ها بدتر می شود و می تواند خوابیدن را سخت کند.
- کودکان به دلیل خارش شبانه و کم خوابی ممکن است بدحال و خسته به نظر برسند.
- ایجاد تاول ها و برجستگی های ریز روی پوست که در اثر خاراندن عفونی می شوند.
- ایجاد بثورات خاکستری یا همرنگ پوست روی پوست
محل زندگی کنه های گال در بدن
به طور کلی، کنه ها در بسیاری از قسمت های بدن ظاهر می شود اما اغلب در چین ها و شکاف های پوستی دیده می شود.
گال در بزرگسالان بیشتر در ناحیه های زیر دیده می شود:
- بین انگشتان دست و پا
- زیر ناخن
- زیر بغل
- دور کمر
- در قسمت داخلی مچ دست
- روی آرنج داخلی
- زیر انگشتر، بند ساعت و دستبند
- کف پا
- روی سینه
- اطراف نوک سینه ها
- اطراف ناف
- اطراف اندام تناسلی
- کشاله ران
- باسن
علائم گال در نوزادان و کودکان بیشتر در نواحی زیر دیده می شود:
- انگشتان
- صورت، پوست سر و گردن
- کف پا
- کف دست
علل بیماری گال
همانطور که گفته شد، بیماری گال توسط یک نوع کنه هشت پا ایجاد می شود که زیر پوست تخم گذاری می کند؛ بعد از این که کنه ها از تخم بیرون می آیند به سطح پوست می رود و سپس می توانند به نواحی دیگر پوست و یا پوست سایر افراد منتقل شوند. خارشی که افراد مبتلا به گال تجربه می کنند ناشی از واکنش آلرژیک بدن به کنه ها، تخم های آن ها و مواد زائد آن ها است.
تماس نزدیک پوست به پوست و در موارد نادر، استفاده مشترک لباس ها و یا رختخواب فرد مبتلا به گال نیز ممکن است این بیماری را انتقال دهد.
حیوانات خانگی مبتلا به گال، این بیماری را به انسان ها منتقل نمی کنند زیرا نوع کنه ای که حیوانات را درگیر می کند در انسان ها زنده نمی ماند و تکثیر نمی شود. با این حال تماس با حیوانی که گال دارد ممکن است باعث خارش شود اما با گذشت چند روز این کنه ها می میرند و به همین دلیل نیازی به درمان نیست.
آیا بیماری گال خطرناک است؟
نوع شدیدی از گال وجود دارد که به آن گال پوسته ای می گویند؛ این نوع از گال نواحی زیادی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و پوست را پوسته پوسته می کند. بسیار سریع منتقل می شود و درمان آن نیز سخت است. فردی که گال دارد تقریبا ۱۰ تا ۱۵ کنه دارد اما فردی که گال پوسته ای دارد میلیون ها کنه او را درگیر می کنند. با این حال ممکن است این فرد هیچ خارشی نداشته باشد و یا خارش خفیفی را تجربه کند. علاوه بر آن، گال پوسته ای فقط افراد خاصی را درگیر می کند مانند:
- بچه های کوچک
- افرادی که ناتوانی های رشدی دارند.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا به HIV، افراد مبتلا به لنفوم، افرادی که پیوند عضو انجام داده اند و افرادی که شیمی درمانی می شوند.
- افرادی که برخی از داروها را مصرف می کنند مانند استروئیدها یا برخی از داروهای آرتریت روماتوئید
- افرادی که بسیار بیمار هستند مانند افراد بستری در بیمارستان ها و یا سایر مراکز درمانی
- سالمندانی که در خانه های سالمندان زندگی می کنند.
عوارض بیماری گال
در موارد نادر، عفونت های باکتریایی ناشی از زخم های گال می تواند باعث عوارض جدی شود از جمله:
- خاراندن بیش از حد ناحیه ای که توسط کنه ها تحت تاثیر قرار گرفته است ممکن است پوست را زخم کند و باعث عفونت شود.
- خارش مداوم ناشی از گال ممکن است منجر به بی خوابی شود.
- بیماری مزمن کلیوی
- سپتی سمی یا عفونت باکتریایی جریان خون
- بیماری های قلبی
جلوگیری از ابتلا به گال
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و یا عود و سرایت کنه ها می توان نکات زیر را رعایت کرد:
1- تمام لباس ها و ملحفه ها را بشویید
حرارت و گرما، کنه ها و تخم های آن ها را می کشد؛ بنابراین تمام لباس ها، حوله ها و ملحفه های استفاده شده از سه روز قبل از شروع درمان را با آب گرم و صابون بشویید و با حرارت زیاد آن ها را خشک کنید. همچنین وسایلی که نمی توانید آن ها را بشویید را با بخار تمیز کنید.
2- کنه ها را گرسنه نگه دارید
یک روش دیگر برای کشتن کنه ها این است که وسایلی که نمی توانید آن ها را بشویید را در کیسه پلاستیکی قرار دهید، در آن را محکم بسته و به مدت یک هفته در مکانی دور از دسترس بگذارید. کنه ها پس از چند روز غذا نخوردن می میرند.
3- تمیز کردن منزل
برای جلوگیری از انتقال گال بهتر است خانه خود را تمیز کنید؛ این کار به ویژه برای افرادی که به گال پوسته ای مبتلا هستند مفید است. مبل ها، فرش ها، کف خانه و… را تمیز کنید، جاروبرقی بکشید و در صورت امکان با بخارشو آن ها را تمیز کنید تا با حرارت دادن به کنه ها، سریع تر از بین بروند.
از بین بردن گال در منزل
راهکارهای طبیعی برای درمان گال عبارت است از:
1- روغن درخت چای
روغن درخت چای یک درمان موضعی موثر برای گال است زیرا دارای خواص آنتی باکتریال، ضد التهاب، قابلیت کشتن کنه و ضد خارش است. این روغن خارش را تسکین می دهد و بثورات پوستی را التیام می بخشد اما بر روی تخم هایی که زیر پوست هستند تاثیری نمی گذارد.
می توانید چند قطره از روغن درخت چای را به همراه آب در یک بطری آبپاش بریزید و آن را روی رختخواب اسپری کنید.
2- چریش
روغن چریش، صابون ها و کرم ها می توانند درمان مفیدی برای گال باشند. چریش دارای خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد درد است.
3- آلوئه ورا
ژل آلوئه ورا خارش را کاهش می دهد و گال را از بین می برد و هیچ عوارض جانبی ندارد.
4- فلفل هندی
برخی از مردم معتقدند که استفاده موضعی از فلفل هندی، برای تسکین درد و خارش ناشی از گال موثر است اما شواهد علمی در این باره وجود ندارد.
5- روغن میخک
روغن میخک دارای خواص ضد میکروبی، بی حس کننده و آنتی اکسیدانی است که در از بین بردن گال موثر است.
همچنین بخوانید: رازهای ناگفته درباره ی خواص دارویی میخک
6- دیگر موارد
تحقیقات همچنین روغن های دیگری را برای درمان گال توصیه کرده اند که عبارت اند از: اسطوخودوس، آویشن، نعناع تند، میخک، علف لیمو، جوز هندی، یلانگ یلانگ و دانه انیسون.
درمان سریع بیماری گال
درمان بیماری گال به طور کلی شامل تجویز انواع پماد، کرم، لوسیون و داروهای خوراکی است برای خلاص شدن از شر عفونت.
افراد با شرایط زیر احتمالا به درمان بیشتر و طولانی تری هم نیاز دارند:
- پس از درمان اولیه علائمشان بهبود نمی یابد.
- به گال پوسته ای مبتلا هستند (یک نوع شدید گال).
- گال بیشتر بدن آن ها را فرا گرفته است.
1- پماد، کرم و لوسیون
این داروها به دستور پزشک تجویز و مصرف می شود؛ احتمالا بهترین زمان برای استفاده از این داروها شب هاست، یعنی زمانی که کنه ها بیشتر فعال هستند. شاید لازم باشد تمام پوست خود از گردن به پایین را پماد بزنید و سپس صبح روز بعد بدنتان را بشویید.
برخی از داروهای رایج مورد استفاده برای درمان گال عبارتند از:
- کرم پرمترین ۵٪
- لوسیون ۲۵٪ بنزیل بنزوات
- پماد گوگرد ۱۰٪
- کرم کروتامیتون ۱۰٪
- لوسیون لیندان ۱٪
2- داروهای خوراکی
پزشک همچنین ممکن است داروهای بیشتری را برای تسکین برخی از علائم گال مانند خارش تجویز کند. برخی از این داروها عبارتند از:
- آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین (بنادریل) یا لوسیون پراموکسین برای تسکین خارش
- آنتی بیوتیک برای از بین بردن هرگونه عفونتی که در نتیجه خاراندن زیاد پوست ایجاد می شود.
- کرم های استروئیدی برای تسکین تورم و خارش
دانش آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.
