علت بوی بد دهان کودک چیست؟

شاید شما هم کسی باشید که تازه متوجه شده اید دهان کودک تان بوی ناخوشایندی می دهد. چه تازه متوجه بوی بد دهان کودک تان شده اید و چه مدتی است که متوجه آن شده اید؛ شما تنها والدینی نیستید که با این مشکل مواجه شده اید و نگران آن هستید. ما برای این مشکل پاسخ هایی داریم؛ پاسخ هایی در مورد علل رایج بوی بد دهان کودک و روش های خلاص شدن از شر این مشکل.

هالیتوز چیست؟

هالیتوز اصطلاح تخصصی بوی بد دهان است که منشا آن هم می تواند از دهان باشد و هم از ریه ها. هالیتوز یا همان بوی بد دهان به دلایل مختلفی ایجاد می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

دلایل بوی بد دهان کودک

در یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که در مجله بین المللی بهداشت دندان منتشر شد، نشان دادند که ۳۷.۶٪ از کودکان شرکت کننده، دهان شان بوی بدی می داد.

حال در این قسمت از مطلب علل رایج بوی بد دهان کودک را بررسی می کنیم.

1- عدم رعایت بهداشت دهان و یا بهداشت نادرست دهان

شایع ترین علت بوی بد دهان کودک، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. اگر بقایای مواد غذایی با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مناسبی تمیز نشوند، باکتری های دهان از آن ها تغذیه می کنند، رشد می کنند و باعث بوی بد دهان می شوند.

2- خوردن غذاهای تند

خوردن غذاهایی با بوی تند می تواند منجر به بوی بد دهان کودک شود. هضم غذا در واقع با اولین لقمه غذا شروع می شود و هر چیزی که کودک می خورد در دهانش تجزیه می شود که این می تواند باعث بوی نامطبوع شود.

غذاهایی که گوگرد تولید می کنند مانند سیر و پیاز باعث ایجاد بوی بد دهان کودک می شود. ترکیبات گوگرد در دهان کودک می ماند و حتی در جریان خون او جذب می شود و تا چند ساعت پس از غذا خوردن، بوی بد آن ها با بازدم کودک آزاد می شود. خوشبختانه تاثیر این ترکیبات موقتی است و جای نگرانی نیست اما متاسفانه با مسواک زدن دندان ها بوی ناخوشایند آن به سرعت از بین نمی رود و باید چند روزی بگذرد.

3- بافت و پوشش زبان

یکی دیگر از دلایل بسیار رایج بوی بد دهان در کودکان نوپا، کودکان بزرگ تر و نوجوانان، ایجاد پوششی بر روی زبان است، پوششی سفید رنگ؛ به طوری که علاوه بر بوی بد دهان، زبان کودک سفید می شود. ظاهر سفید زبان همان باکتری های ایجادکننده بو، غذاهای اضافه و سلول های پوستی در حال تجزیه هستند که در برجستگی های ریز روی زبان گیر می کنند و باعث بوی بد دهان می شود.

خبر خوب این است که با کشیدن مسواک بر روی زبان هنگام مسواک زدن، بوی بد دهان و پوشش سفید زبان کودک از بین می رود.

4- پوسیدگی دندان و عفونت های دندانی

پوسیدگی دندان می تواند یکی دیگر از علل بوی بد دهان کودک باشد. این بوی بد دو دلیل دارد؛ یکی این که غذا در قسمت های پوسیده و آسیب دیده بیشتر گیر می کند و به سختی می توان آن ها را با مسواک زدن تمیز کرد و این باعث ایجاد بوی بد می شود، دوم این که باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند، باعث ایجاد بوی بد دهان نیز می شوند.

5- بیماری لثه

بیماری لثه با بوی بد دهان افراد در هر سنی، از جمله در کودکان مرتبط است. بیماری لثه به التهاب یا عفونت بافت لثه می گویند. کودکان معمولا به نوع پیشرفته و شدید بیماری لثه مبتلا نمی شوند، آن ها به نوع کمتر شدیدتر آن که ژنژیویت نام دارد، مبتلا می شوند.

ژنژیویت زمانی رخ می دهد که پلاک های نرم و سفتی بر روی دندان و لثه ایجاد شوند و باکتری ها و سموم موجود در پلاک، لثه را آلوده می کنند و باعث التهاب و بوی بد دهان می شوند که با مسواک زدن نیز از بین نمی رود. به طور کلی عفونت ها معمولا بوی خوبی ندارند و عفونت لثه نیز از این قاعده مستثنی نیست.

6- شل شدن روکش یا مواد پر شده دندان

اگر روکش یا پرکردگی دندان کودک آسیب ببیند یا شل شده باشد، غذا و باکتری می تواند زیر آن گیر کند و جای تعجب نیست که این امر باعث ایجاد بوی بد دهان کودک می شود.

7- لوزه های بزرگ

بچه‌ هایی که دارای لوزه ‌های بزرگ هستند و یا لوزه هایی دارند که در آن ها گودال‌ های عمیقی وجود دارد، ممکن است لوزه هایشان بوی بدی پیدا کنند و باعث بوی بد دهان شود. این به دلیل آن است که در این شرایط لوزه ها تبدیل به آهنربایی برای تجمع مواد غذایی، باکتری ها و ترشحات بینی می شوند و این تجمعات می‌توانند در گودال های لوزه بمانند و در حین تجزیه بویی ناخوشایند از خود منتشر کنند.

8- نداشتن بزاق کافی

بزاق سلامت دهان را تضمین می کند. بزاق به پاکسازی بقایای غذا و باکتری های موجود در دهان کمک می کند و اسیدهای ایجاد کننده حفره را خنثی می کند. حتی هنگامی که بزاق در دهان وجود دارد، بوی بد دهان معمولا از بین می رود؛ به همین دلیل است که می گویند خشکی دهان باعث بوی بد دهان کودک می شود.

درواقع با خشکی دهان، بزاق کافی تولید نمی شود و مانند تنفس صبحگاهی در همه سنین چه در کودکان و چه در بزرگسال بوی ناخوشایندی دارد، به دلیل آن که ذرات غذا و باکتری ها در دهان می مانند و باعث ایجاد این بوی بد می شوند؛ خوشبختانه این بوی بد صحبگاهی با مسواک زدن از بین می رود.

9- آلرژی یا عفونت در گوش، بینی یا گلو

عفونت های ویروسی و باکتریایی مانند گلودرد و داشتن آبریزش بینی مانند آلرژی یا عفونت های سینوسی، با بوی بد دهان کودک مرتبط است. باکتری های موجود در دهان از مخاط و ترشحاتی که در گلو و روی زبان وجود دارد تغذیه می کنند؛ هنگامی که این باکتری ها تغذیه می شوند، گازهایی از خود خارج می کنند که این گازها بوی خوبی ندارند و یکی از دلایل بوی بد دهان کودک است.

این دلایل بوی بد دهان کودک اغلب با آبریزش بینی و تب همراه است که لازم است برای تایید تشخیص و در صورت نیاز برای درمان به پزشک اطفال مراجعه کنید.

10- تنفس دهانی

طبق یک مطالعه، محققان تایید کردند که بین تنفس دهانی و بوی بد دهان کودک ارتباط وجود دارد. محققان معتقدند که تنفس دهانی دهان را خشک می کند، زیرا در تمام طول شب دهان باز است و این منجر به بوی بد دهان در صبح می شود. تنفس دهانی ممکن است موقتی باشد و به دلیل گرفتگی بینی کودک و یا از روی عادت باشد.

11- داشتن برخی از بیماری ها

برخی از بیماری ها از جمله دیابت، رفلاکس معده، برفک دهان و در موارد نادر مشکلات کبدی و کلیوی می توانند باعث بوی بد دهان کودک شوند. اگر سایر علل گفته شده دلیل بوی بد دهان کودک شما نبودند، درباره این مورد می توانید آن را با پزشک اطفال خود در میان بگذارید.

12- گیر کردن چیزی در بینی

یکی دیگر از عواملی که ممکن است باعث ایجاد بوی بد دهان کودک نوپا شود، می تواند شی ای باشد که در بینی کودک گیر کرده است. همانطور که می دانید کودکان نوپا معمولا غذا و اسباب بازی ها را در داخل بینی خود می برد، اگر آن شی آن جا گیر کند ممکن است منجر به التهاب، آبریزش بینی و بوی بد دهان کودک شود.

اگر فکر می کنید فرزندتان چیزی به داخل بینی خود کرده است و تب و مخاط سبز تیره رنگ دارد، فورا به پزشک مراجعه کنید.

چگونه بوی بد دهان کودک را از بین ببریم؟

درمان بوی بد دهان کودک به علت اصلی آن بستگی دارد. به کار گرفتن نکات زیر در مورد بوی بد دهان در بیشتر موارد موفقیت آمیز هستند:

1- آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان

به کودکان آموزش دهید دندان های خود را حداقل دو بار در روز و هر بار به مدت دو دقیقه مسواک بزنند و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنند.

مطمئن شوید که کودک تمام سطح هر دندان و در امتداد خط لثه را مسواک می ‌زند و همچنین زبان خود را به ‌طور کامل مسواک می ‌زند.

اگر کودک تان نوپا است باید مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را برای آنها انجام دهید. اما اگر کودکان تان بزرگ تر و در سن پیش دبستانی است می توانند مسواک زدن را خودشان شروع کنند، اما باید تا حدود ۷ یا ۸ سالگی بر بهداشت دهان و دندان آن ها نظارت داشته باشید.

2- پیروی از یک رژیم غذایی سالم

در مصرف غذاهای شیرین و دارای نشاسته زیاده روی نکنید؛ باکتری های موجود در دهان به کمک قند و نشاسته رشد می کنند. بنابراین مصرف کمتر این نوع غذاها از بوی بد دهان و پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.

3- خوردن صبحانه

با خوردن صبحانه تولید بزاق تحریک می شود و به دنبال آن با زیاد شدن بزاق، بوی بد دهان کودک از بین می رود.

4- خوردن آدامس بدون قند موقع خشکی دهان و یا بعد از غذا

اگرچه این نکته یکی از بهترین درمان ها برای بوی بد دهان کودکان نیست اما می تواند مفید باشد. جویدن آدامس بزاق دهان را زیاد می کند و با زیاد شدن بزاق، باکتری های بد بوی دهان از بین می رود.

5- تغییر عادت تنفس دهانی

اگر تنفس دهانی یک عادت باشد، علاوه بر بوی بد دهان همچنین می تواند عوارضی برای سلامتی دهان و دندان داشته باشد. برای تغییر عادت تنفس دهانی، دندانپزشک اطفال متخصص است و می تواند به خوبی شما را در این مورد راهنمایی کند.

6- نوشیدن مقدار زیاد آب

نوشیدن آب، خشکی دهان را برطرف می کند و نمی گذارد باکتری ها و ذرات غذا داخل دهان بمانند.

7- انجام معاینات منظم دندانپزشکی

دندانپزشک دندان ها و لثه های کودک را معاینه می کند و اگر مشکلی وجود داشته باشد آن را شناسایی می کند؛ تشخیص زودهنگام، درمان را آسان تر می کند و از ایجاد بوی بد دهان، پوسیدگی و التهاب لثه جلوگیری می کند.

8- مشورت با پزشک اطفال

اگر بیماری یا دارویی باعث بوی بد دهان کودک شده است، حتما با پزشک اطفال او صحبت کنید؛ اغلب درمان این بیماری ها یا تغییر داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند، باعث از بین رفتن بوی بد دهان می شود.

مریم حاتمی

دانش‌ آموخته روان‌شناسی بالینی هستم. سال‌هاست با روان‌شناسی زندگی میکنم، درباره آن میخوانم، مینویسم و اغلب نوشته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. همچنین تجربه نوشتن در زمینه‌های مختلف تکنولوژی، معلولیت و توانبخشی و علمی را نیز دارم.