از عوارض خودشیفتگی چه می دانید؟

شاید در اطراف شما افراد بسیار زیادی هستند که آنها را خودپسند می نامید. اما آیا دقیقا می دانید خودشیفتگی به چه معناست؟ طبق آمارهای مشخص شده باید بگوییم خودشیفتگی اختلالی است که بیشتر بین جوانان جامعه رواج پیدا کرده و آنها را به خود درگیر می کند. در صورتی که جلوی این اختلال گرفته نشود، عوارض خودشیفتگی نمایان می شوند و فرد را به شدت در خود غرق می کنند. به همین علت تصمیم داریم در این بخش شما را با هر آنچه که لازم است در خصوص خودشیفتگی بدانید، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

خودشیفتگی یعنی چه؟

به طور کلی فرد خودشیفته کسی است که به غیر از خودش هیچ کس را در جایگاه بالا نمی بیند و همواره خودش را یک شخصیت برجسته و والا می داند. در ابتدا شاید خودشیفتگی یک صفت باشد اما با مرور زمان و شدت پیدا کردن، به یک اختلال شخصیتی تبدیل می شود که به آن نارسیسیسم می گویند.

طی سال های اخیر بر اساس دستاوردهای روانشناسی، یک پرسشنامه شخصیت خودشیفتگی برای تشخیص شدت این صفت یا اختلال طراحی شده است که میزان خود مهم پندار بودن فرد را بسیار دقیق آنالیز می کند. طی این پرسشنامه افراد بین 0 تا 40 نمره می گیرند. به طور کلی کسانی که از سلامت روان و سلامت شخصیتی برخوردار هستند، نمره بالاتری می گیرند.

اگر با افراد خود مهم پندار در ارتباط باشید به خوبی مشاهده می کنید که این افراد برخلاف ادعاهایی که دارند، پوچ و توخالی هستند. معمولا بسیار زیبا حرف می زنند و شخصیت خودشان را بسیار والا جلوه می دهند. اما در صورتی که به آنها نزدیکتر شوید و با ابعاد مختلف شخصیتی آنها آشنا شوید، می بینید که برخلاف ادعاهایشان، افرادی ضعیف و سست عنصر هستند.

اما موضوع به اینجا ختم نمی شود. زیرا عوارض خودشیفتگی برای شخصیت افراد چنان مخرب هستند که به هیچ عنوان نمی توان از آنها چشم پوشی کرد. قبل از اینکه عوارض این اختلال شخصیتی را برایتان عنوان کنیم، خوب است تا به بررسی علائم خودشیفتگی بپردازیم تا شما در تشخیص این مشکل دچار اشتباه نشوید.

علائم خودشیفتگی

خودشیفتگی علائم بسیار زیادی دارد. اما به دلیل شباهت علائم این مشکل با عزت نفس و خودخواهی ممکن است گاهی اشتباه تلقی شود. اما بهتر است تا ببینیم اختلال نارسیسیسم یا خود بزرگ بینی افراطی چه علائمی دارد و ما چگونه باید آن را تشخیص دهیم؟

خودشیفته ها خود مهم پندار هستند

یکی از بارزترین نشانه های این افراد خود مهم پندار بودن آنهاست. یعنی خودشان را آدم های مهمی می دانند و همیشه در مورد خودشان به گونه ای صحبت می کنند که دیگران باید آنها را مهم تلقی کنند. گاهی ممکن است حتی واقعا آنها افراد مهمی باشند اما به قدری که از خود تعریف می کنند که مایه آزار دیگران می شوند و به نحوی بیشتر از آنچه که هستند خودشان را مهم تلقی می کنند.

قدرت طلب هستند

آنها افرادی قدرت طلب هستند. آنها به شدت به تعریف و تایید دیگران نیاز دارند و اگر مسئولیتی به آنها سپرده شود، دائما سعی می کنند مخالفان خود را سرکوب کنند و نظرات خودشان را به اثبات برسانند. بنابراین قدرت طلبی از دیگر نشانه های خودشیفتگی است

افرادی خود محور هستند

از دیگر علائم و نشانه های خودشیفتگی این است که این افراد معمولا خود محور هستند. به همین علت تمام اتفاقات اطرافشان باید بر مبنای تصمیم و نظر آنها باشد. این افراد خود محور در کارهایشان فقط به تصمیم و نظرات خودشان توجه می کنند و طبق همان تصمیمات پیش می روند.

برای عقاید و احساسات دیگران ارزش قائل نیستند

از دیگر نشانه های افراد خود محور این است که هرگز برای احساسات و عقاید دیگران ارزش و احترامی قائل نیستند. زیرا به دنبال خود محور بودنشان از دیگران انتظار دارند که به نظراتشان احترام بگذارند و هرگز نمی پذیرند که به رسم ادب و احترام باید به نظرات دیگران اهمیت دهند.

علت اختلال شخصیت خودشیفتگی

طبق تحقیقات بسیار زیادی که روی اختلال نارسیسیسم انجام شده و با توجه به عوارض خودشیفتگی، دلایل متعددی برای این اختلال تعریف شده است که می خواهیم به بررسی آنها بپردازیم.

عوامل محیطی

یکی از دلایل ابتلا به خودشیفتگی عوامل محیطی است که باعث می شود فرد دچار عارضه خود بزرگ بینی افراطی شود. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مورد سوء استفاده یا بی توجهی قرار گرفتن در کودکی
• اهمیت دادن بیش از حد والدین به فرزند
• انتظارات نابجا والدین از فرزندان
• بی قید و بند بودن در مسائل جنسی
• تاثیرات فرهنگی

ژنتیک

یکی دیگر از دلایل ابتلا به این اختلال شخصیتی، ژنتیک است. افرادی که در خانواده خود و در بین نزدیکان خود سابقه ابتلا به اختلال خودشیفتگی را داشته باشند، به احتمال بسیار بالا خودشان نیز به این اختلال مبتلا می شوند. در واقع می توان گفت یکی از مهمترین دلایل ابتلا به خودشیفتگی ژنتیک است.

تشخیص اختلال شخصیت خودشیفتگی

یکی از مباحث چالش برانگیز در خصوص خودشیفتگی نحوه تشخیص آن است. از آنجایی که عوارض خودشیفتگی گاها ضربه بسیار بدی به شخصیت و روان افراد وارد می کند، تشخیص به موقع این اختلال باعث جلوگیری از پیشروی و شدت گرفتن آن می شود

چند روش مختلف برای تشخیص این مشکل وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم. برای تشخیص خودشیفتگی یک شخص، برخورداری از پنج نمونه از موارد زیر لازم و ضروری است. در صورتی که فردی 5 مورد یا بیشتر از نشانه های زیر را داشت، قطعا به این اختلال دچار است.

1- آنها تمایل زیادی به بزرگ نمایی دارند.

2- افکارشان متکبرانه است.

3- به دیگران حسادت می کنند در حالی که معتقدند دیگران حسود زندگی آنان هستند.

4- به همدلی و درک احساسات دیگران هیچ تمایلی نشان نمی دهند.

5- از دیگران برای رسیدن به اهدافشان سوء استفاده می کنند.

6- بیش از حد به تحسین و تشویق نیاز دارند.

7- معتقدند که کاملا منحصر به فرد و عالی هستند.

8- دغدغه بیش از حد ذهنی در مورد قدرت، زیبایی، هوش و استعداد و عشق ایده آل دارند.

عوارض خودشیفتگی

آیا میدانید پیامدهای منفی خودشیفتگی چیست؟ این اختلال همیشه به یک شکل باقی نمی ماند و معمولا با پیامدهای منفی شخصیت فرد را به خود درگیر می کند. عوارض این اختلال به شرح موارد زیر است:

1- مشکلات متعدد در محل کار یا محل تحصیل

2- افکاری خطرناک و مسمومی مانند خودکشی

3- اعتیاد به مصرف الکل یا مواد مخدر

4- ابتلا به افسردگی و اضطراب

5- بروز اختلال اضطراب اجتماعی

6- بی اشتهایی عصبی

و به طور کلی سایر اختلالات شخصیتی این چنینی که همگی جزو عوارض و پیامدهای منفی خودشیفتگی هستند.

همچنین بخوانید : عوارض افسردگی شدید را جدی بگیرید

پیشگیری اختلال شخصیت خودشیفتگی

خوب است تا بدانید خودشیفتگی نوعی اختلال شخصیتی ناشناخته است. به همین علت روش های پیشگیری و درمانی مشخصی برای آن وجود ندارد. اما با توجه به تحقیقات و مطالعاتی که بر روی این اختلال انجام شده است، برای پیشگیری از این اختلال یک سری روش ها وجود دارد.

بهتر است تا اگر از سن کودکی علائم خودشیفتگی در شخصیت کودکی پیدا بود، حتما برای معالجه و درمان به روانشناس مراجعه شود. زیرا این موضوع در کودکی قابل درمان و کنترل است.

بهتر است تا والدین در کلاس های فرزندپروری شرکت کنند و نکات تربیتی بسیار زیادی را بیاموزند. زیرا این موضوع به یادگیری روش های سالم برای مقابله با علائم و عوارض خودشیفتگی کمک زیادی می کند.

راه های اصلاح خودشیفتگی

اگر افرادی که در اطراف شما هستند با خودشیفتگی شدیدی روبرو شده اند، برای اصلاح این رفتارها شما می توانید از یک سری روش ها کمک بگیرید. البته خودِ افرادی که با این اختلال درگیر هستند نیز می توانند از این روش ها کمک بگیرند تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.

یکی از بهترین روش هایی که باعث اصلاح رفتارها و اختلالات خودشیفتگی می شود، روان درمانی است. روان درمانی به فرد کمک می کند تا علت اصلی این اختلال شخصیتی را پیدا کند و برای برطرف کردن آنها راه چاره پیدا کند. همانطور که در بخش های قبلی به این موضوع اشاره کردیم، بسیاری از کسانی که با اختلال خودشیفتگی دست و پنجه نرم می کنند، در کودکی با رفتارهای آسیب زا روبرو بوده اند.

همچنین در روان درمانی به فرد آموزش داده می شود که چطور احساسات خودش را کنترل و مدیریت کند. به همین علت فرد به خوبی متوجه رفتارهای خود محور گونه خود می شود و با کمک درمانگر آنها را برطرف می کند.

انواع خودشیفتگی

خودشیفتگی انواع مختلفی دارد. البته در نظر داشته باشید که پیامدهای منفی خودشیفتگی در هر نوع از آن متفاوت است. پس یقینا راه درمان نیز متفاوت خواهد بود.

نخبه گرا

یکی از انواع خودشیفتگی، نوع نخبه گرای آن است. در این نوع اختلال شخصیتی، افراد اعتماد به نفس فوق العاده بالایی دارند و سعی می کنند با به رخ کشیدن قدرت و افکار متکبرانه خود مقام و موفقیتشان را به رخ دیگران بکشند. معمولا این افراد در دانشگاه یا مدرسه در سطح بالای علمی قرار داشته اند. به همین علت سعی می کنند نبوغ خود را به رخ دیگران بکشند و خودشان را سمبل درجه یک علم و دانش نشان دهند.

خودشیفتگی غیر اخلاقی یا بی خیال

این افراد کسانی هستند که به شدت فرصت طلب هستند و معمولا برای رسیدن به اهداف خود دیگران را قربانی می کنند. حس انتقام جویی و کینه توزی در این افراد موج می زند. به همین علت عوارض خودشیفتگی این افراد بسیار شدیدتر از سایر افرادی است که با این اختلال درگیر هستند. به طور کلی شخصیت این افراد کاملا ضد اجتماعی و غیر اخلاقی است و آنها فقط سعی دارند که ابتدا رضایت و اعتماد دیگران را جلب کنند و سپس آنها را فریب دهند. زیرا از این کار لذت زیادی می برند.

عاشق پیشه

یکی دیگر از انواع خودشیفتگی، خودشیفتگی با عاشق پیشگی است. عاشق پیشگی فرد در این نوع اختلال به این صورت است که با جنس مخالفشان به گونه ای فریبکارانه رفتار می کنند و با بروز فریب ها و رفتارهای شهوانی خودشان را یک عاشق تمام عیار نشان می دهند.

این افراد که فقط به فکر ارضای خواسته ها و نیازهای جنسی خودشان هستند در طراحی های فریبکارانه شان بیشتر به دنبال زمین زدن طرف مقابل و به مراد رسیدن خواسته های خود هستند. معمولا کسانی که با این نوع خودشیفتگی درگیر هستند، به هیچ وجه با جنس مخالف وارد رابطه بسیار صمیمی نمی شوند و فقط جوری برخورد می کنند که گویی عاشق پیشه تر از آنها هیچ کس نیست.

افسرده

این افراد عموما همیشه احساس افسردگی، شرمندگی و اضطراب می کنند. زیرا مدام سعی می کنند از دیگران تایید بگیرند و زمانی که تایید نمی شوند، به شدت سرخورده و افسرده می شوند.

جبرانی

این افراد که از آسیب های روحی که در کودکی دیده اند رنج می برند، زیر بار سنگین حقارت، خودشان را بزرگ و برتر می بینند. به همین علت به دیگران احترام نمی گذارند و برای حرف ها و نظرات آنها اصلا ارزشی قائل نیستند.

تفاوت بین خودشیفتگی و عزت نفس

بسیاری از افراد عزت نفس و خودشیفتگی را یک موضوع کاملا یکسان می پندارند. اما در حالی که این دو دارای تعابیر متفاوتی با یکدیگر هستند. عوارض خودشیفتگی مخرب است. اما عزت نفس پیامدهای مثبتی برای افراد دارد. عزت نفس به این معناست که افراد برای خودشان ارزش قائل هستند و خودشان را دوست دارند.

این دوست داشتن به معنی آن است که برای حمایت شدن به تایید دیگران نیازی ندارند و خودشان را همانطور که هستند دوست دارند. اما خودشیفتگی باعث می شود تا فرد به دلیل خود محوری و خود مهم پنداری که دارد، هیچ کس را قبول نداشته باشد و فقط خودش را مهم و با ارزش بداند.

همچنین بخوانید: 17 نکته طلایی برای تقویت عزت نفس

تفاوت بین خودخواهی و خودشیفتگی

خودخواهی و خودپسندی نیز یکی دیگر از صفات و اختلالات شخصیتی است که شاید از نظر علائم و نشانه ها بسیار شبیه خودشیفتگی باشد. اما باز هم عوارض خودشیفتگی از خودخواهی بیشتر و سنگین تر است. افراد خودخواه به هیچ وجه به شرایط و موقعیت دیگران فکر نمی کنند و فقط به فکر خودشان هستند.

آنها درک درستی از نیازها، افکار و احساسات دیگران ندارند و از دیگران به عنوان یک پله برای رسیدن به خواسته هایشان استفاده می کنند. همچنین سازگاری کمی با دیگران دارند. این در حالیست که خودشیفته ها سعی می کنند به دیگران نزدیکتر شوند تا مهم بودن و ارزشمند بودن خودشان را به دیگران یادآوری کنند. البته عوارض خودشیفتگی و خودخواهی هر دو مخرب و آسیب زاست. اما به طور کلی خودشیفتگی عوارض سنگین تری دارد.